شبيه‌ سازي اثر خسارت تگرگ بر تاكستان‌ها‌ي شهرستان جاجرم، خراسان شمالي

Simulation of the effect of hail damage on vineyards in Jajarm city, North Khorasan

همه ساله مقدار زيادي از محصولات باغي و زراعي در اثر پديده مخرب بارش تگرگ از بين مي‌‌رود. در اين بررسي تأثير خسارت تگرگ روي صفات كمي و كيفي سه رقم انگور‌‌تجاري در چهار سطح مختلف تخريب اندام‌هاي هوايي به صورت آزمايش فاكتوريل بر مبناي بلوك-هاي كامل تصادفي در دو تكرار طي دو سال زراعي (1395 و 1396) در يكي از تاكستان‌هاي روستاي گرمك شهرستان جاجرم استان خراسان شمالي روي بوته‌هاي انگور 8 ساله با شرايط مديريتي مشابه مورد مطالعه قرار گرفته است. ‌‌بدين منظور ارقام انگور به عنوان فاكتور اول و تنش شبيه‌سازي شده تگرگ در پنج سطح شاهد (بدون تنش)، 25، 50، 75 و 100 درصد برگ‌زدايي به عنوان فاكتوردوم‌‌ و صفات مورد ارزيابي عملكرد بوته، تعداد خوشه، طول، عرض، وزن خوشه و حبه‌ها و ميزان اسيديته، درصد قند و شاخص طعم بوته‌هاي تيمار و شاهد بودند. نتايج نشان داد كه برگ‌زدايي در اثر تگرگ باعث كاهش عملكرد بوته‌ها نسبت به گياهان شاهد شده و حداقل عملكرد در تيمار 100 درصد برگ‌زدايي مشاهده شد. كاهش عملكرد بوته‌ها عمدتاً ناشي از كاهش در تعداد خوشه‌هاي هر بوته بود و وزن تك خوشه به جز در تيمار 100 درصد خيلي تحت تأثير برگ‌زدايي قرار نگرفت. ‌‌بررسي‌‌ها بيانگر اين است كه بين اندازه و وزن حبه در تيمار شاهد با برگ‌زدايي ناشي از تگرگ 25، 50 و 75 درصد اختلاف معني‌داري وجود ندارد و به نظر مي‌رسد كه تنك شدن و كاهش در عملكرد و تعداد خوشه باعث حفظ اندازه حبه در بوته‌هاي متأثر از برگ‌زدايي شده است. نتايج نشان داد كه افزايش در كيفيت ميوه به دليل كاهش در ميزان محصول تيمار برگ‌زدايي با شدت 25 و 50 درصد سبب افزايش جزئي درصد قند‌‌، اسيديته و به تبع آن شاخص طعم ميوه در اثر كاهش بار هر بوته شده است.

Every year, a large amount of horticultural and agricultural products are destroyed due to the destructive phenomenon of hail. In this study, the effect of hail damage on quantitative and qualitative traits of three commercial grape cultivars in four different levels of aerial part destruction as a factorial experiment based on randomized complete blocks in two replications during two years (2016 and 2017) in one of the vineyards of Garmek village,Jajarm city of North Khorasan province has been studied on 8-year-old grape plants with similar management conditions. For this purpose, grape cultivars were as the main plot treatments and simulated hail stress at five levels,including control (without stress), 25, 50, 75 and 100% defoliation were as sub plot treatments. Plant yield,bunch number, length and width of bunch, weight of bunches and berries,pH ,percentage of sugar and the taste index of the treated and control plants were determined.The results showed that defoliation due to hail reduced the yield of plants as compared to control plants and minimum yield was observed in 100percentdefoliationtreatment. Decreasing plant yield was mainly due to the decrease in the number of bunches per plant and the weight of a single bunch was not significantly affected by defoliation except in 100% treatment.The results showed that there was no significant difference between the size and weight of berries in the control treatment with 25, 50 and 75% hail defoliation and it seems that thinning and reduction in yield and number of bunches has maintained the size of berries in plants affected by defoliation. The results revealed that the increase in fruit quality due to decrease in the amount of defoliation treatment with intensity of 25 and 50% has caused a slight increase in sugar content, pH and consequently fruit flavor index due to reduced yield per plant.