تأثير آموزش خودمراقبتي رواني اجتماعي بر سندرم بازنشستگي در فرهنگيان: يك مطالعه نيمه‌تجربي

The Effect of Psychosocial Self-Care Education on Retirement Syndrome in Educators: A Quasi-experimental Study

اهداف بازنشستگي يكي از بحران‌هاي زندگي است كه ممكن است مشكلات رواني اجتماعي در افراد ايجاد كند و باعث ناسازگاري و علائمي تحت عنوان سندرم بازنشستگي شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير برنامه آموزش خودمراقبتي رواني اجتماعي بر سندرم بازنشستگي در فرهنگيان انجام شد. مواد و روش ها اين پژوهش نيمه‌تجربي دوگروهه بر روي 64 نفر از بازنشستگان آموزش و پرورش در شهر گناباد در سال 1398 انجام شد. پس از بررسي معيار‌هاي ورود و خروج، واحدهاي پژوهش به‌صورت تصادفي به دو گروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. جلسات آموزشي خودمراقبتي رواني اجتماعي هفته‌اي يك‌بار طي شش جلسه به مدت يك ساعت براي گروه آزمايش انجام شد. در ابتدا و انتهاي اين جلسات، پرسش‌نامه سندرم بازنشستگي توسط مشاركت‌كنندگان تكميل شد. پس از جمع‌آوري دادها، تجزيه و تحليل با استفاده از نسخه 20 نرم‌افزار spss انجام شد و سطح معني‌داري كمتر از 0/05 در نظر گرفته شد. يافته ها در اين پژوهش چهار طبقه اصلي سندرم بازنشستگي مورد بررسي قرار گرفت. اين طبقات شامل احساس سردرگمي و تعارض، احساس تلاش و جهت‌گيري جديد، احساس پيري و بطالت و احساس درماندگي و شكست بودند. مطابق با نتايج آزمون تي مستقل، در تمامي حيطه‌هاي سندرم بازنشستگي در دو گروه قبل از اجراي مداخله تفاوت معني‌داري مشاهده نشد (05/P>0). بعد از انجام مداخله مطابق با نتايج آزمون تي مستقل، ميانگين حيطه‌هاي سندرم بازنشستگي در دو گروه به جز احساس پيري و بطالت با هم تفاوت آماري معني‌داري داشتند (05/P<0) و نمره سندرم بازنشستگي در گروه آزمايش پايين‌تر از گروه كنترل بود. ميانگين نمره سندرم بازنشستگي در دو گروه بعد از مداخله و تفاضل ميانگين دو گروه قبل و بعد از مداخله با هم تفاوت آماري معني‌داري داشتند (05/P<0). نتيجه گيري نتايج مطالعه حاضر نشان داد برگزاري جلسات حضوري و انجام آموزش خودمراقبتي رواني اجتماعي بر كاهش علائم سندرم بازنشستگي در فرهنگيان بازنشسته تأثير مثبت داشته است. با آموزش خودمراقبتي و فراگرفتن راهكار‌هاي مراقبت از خود در سنين پيري مي‌توان با ايجاد آمادگي براي بازنشستگي با علائم سندرم بازنشستگي مقابله كرد يا آن را كاهش داد.

Objectives Retirement is one of the life crises which can cause psychological and social problems in people and cause incompatibility and symptoms called Retirement Syndrome. This study aimed to investigate the effect of the psychosocial self-care training program on retirement syndrome in educators as a program to improve and expose retirees to retirement. Methods & Materials In this study, a two-group quasi-experimental method was performed on 64 education retirees in 1398 in Gonabad. After reviewing the entry and exit criteria of the research units (individuals were randomly assigned), they were assigned to two experimental and control groups. Psychosocial self-care training sessions were held once a week for 6 hours for one hour (for) the intervention group. The participants completed the retirement syndrome questionnaire at the beginning and end of these sessions. After data collection, the analysis was performed using SPSS software v. 20. The significance level was considered at P<0.05. Results This study considered 4 main categories regarding retirement syndrome. These categories include Feelings of confusion and conflict, Feelings of new effort and orientation, Feelings of old age and emptiness, and feelings of helplessness and failure. Also, based on the independent t-test, no statistically significant difference was observed between the retirement syndrome scores of the two groups before the intervention (P>0.05); however, the average score of retirement syndrome in the two groups after the intervention and the difference in the average score of retirement syndrome of the two groups before and after the intervention had a statistically significant difference (P<0.05). This means that the training program improved the intervention group’s retirement syndrome (P<0.05). Conclusion The results of the current study showed that holding face-to-face meetings and conducting psychosocial self-care training on retirement syndrome in retired educators positively reduced the symptoms of retirement syndrome. By teaching self-care and learning self-care strategies in old age, we can prepare retirees to cope with or reduce the symptoms of retirement syndrome.