اولويت‌بندي شاخص‌هاي مؤثر بر سلامت سالمندي در زنان سالمند ايران با استفاده از روش تحليل سلسله‌مراتبي

Prioritization of the Criteria Affecting the Health of Elderly Women in Iran by Analytical Hierarchy Process (AHP)

اهداف با افزايش اميد به زندگي، سالمندي در ايران زنانه مي‌شود. اين مطالعه با هدف اولويت‌بندي شاخص‌هاي مؤثر بر سلامت سالمندي زنان ايراني انجام شده است. مواد و روش ها در مطالعه توصيفي‌تحليلي حاضر شاخص‌ها و عوامل اثرگذار بر سلامت سالمندي در زنان، با نظر بيست نفر از خبرگان سياست‌گذاري سلامت و مديريت خدمات بهداشتي‌درماني شاغل در سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي مورد تأييد قرار گرفت. در مرحله دوم وزن و رتبه اين شاخص‌ها با استفاده از فرايند تحليل سلسله‌مراتبي محاسبه و تحليل شد. براي تجزيه‌و‌حليل داده‌ها از نرم‌افزاراكسل استفاده شد. يافته ها تحليل نشان داد عامل فردي بيشترين اهميت را در سطح عوامل مؤثر در سلامت زنان سالمند دارد. از نظر نوع مداخلات، ارائه خدمات سلامت پيشگيري؛ از نظر تصميم‌گيري، مداخلات اجرايي در سطح صف؛ از نظر برنامه‌ريزي، رويكرد ادغام‌يافته و برنامه‌ريزي پيوسته با مشاركت بخش دولتي و خصوصي در رتبه اول قرار گرفتند. نتيجه گيري با توجه به اينكه كيفيت دوره سالمندي زنان حاصل دوره‌هاي قبلي زندگي آن‌هاست، تصميم‌گيرندگان و مديران بايد در بستر جنسيت و فرهنگ به خدمات پيشگيرانه در همه دوره‌هاي عمر اولويت دهند و بستر لازم براي سلامت سالمندي زنان را فراهم كنند. مداخلات بايستي با رويكرد ادغام‌يافته با برنامه‌ريزي پيوسته در سطوح حاكميت و سازمان و صف و نيز با مشاركت بخش دولتي و خصوصي ارائه شود. وجود نظام مديريت اطلاعات، نظارت و ارزشيابي، زمينه بازخورد و اصلاح دائمي برنامه‌ها را فراهم مي‌كند. بنابراين توصيه مي‌شود حاكميت نقش بيشتري را در تأمين سلامت سالمندي برعهده بگيرد.

Objectives With increasing life expectancy, aging in Iran becomes more feminine. This study aimed to prioritize the criteria affecting the health of Iranian elderly women. Methods & Materials In this descriptive-analytical study, factors affecting the health of the elderly women, with the opinion of 20 health-policy and health services management experts employed in governmental and non-governmental organizations, were approved. In the second phase, the weight and rank of these criteria were calculated and analyzed using Hierarchical Analysis Process. Excel software was used to analyze data. Results The analysis showed that the individual factor is the most important in terms of factors affecting the health of elderly women. In terms of the type of interventions, the provision of preventive health services, in terms of decision-making, executive interventions at the queue level, in terms of planning, integrated approach, and continuous planning with the participation of public and private sectors were ranked first. Conclusion Given the influence of the previous periods of life on healthy elderly, decision-makers should prioritize preventive services in all periods of life regarding age and gender context. Interventions should be presented with an integrated approach with continuous planning at the levels of government, organization, and queue, as well as with the participation of both public and private sectors. The existence of an information management system, supervision, and evaluation, provides the ground for continuous feedback and improvement of programs. Therefore, it is recommended that the government play a more significant role in ensuring the health of the elderly.