مقايسه ساختار تشريحي و بافت شناسي دستگاه ادراري در گونه هاي Laudakia nupta ، Trapelus agilis و Lacerta media

Comparison of anatomy and histology of urinary system in species of Laudakia nupta, Trapelus agilis and Lacerta media

اين مطالعه به بررسي و مقايسه ساختار تشريحي و بافت شناسي دستگاه ادراري در سه گونه سوسمار Laudakia nupta صخره‌زي، Trapelus agilis بيابان‌زي و Lacerta media كه ساكن مناطق معتدل هستند مي ­پردازد. در مجموع 12 نمونه‌ از دو گونه Laudakia nupta و Lacerta media از اطراف شهرستان هاي صحنه و اسلام‌آباد غرب (استان كرمانشاه) و هم چنين از جمعيت ­هاي منتسب به گونه Trapelus agilis از شهرستان شادگان (استان خوزستان) جمع‌آوري شدند. نمونه‌هاي جمع‌آوري شده با كلروفرم بي هوش و تشريح شدند. دستگاه ادراري پس از مطالعه‌ آناتوميكي از بدن نمونه خارج شده و مراحل پاساژ بافتي، برش گيري و رنگ آميزي هماتوكسلين- ائوزين روي آن ها انجام گرفت. نتايج ميكروسكوپي به دست آمده نشان داد دستگاه كليوي در سوسماران مورد مطالعه در تعداد نسبي جسمك كليوي با توجه به زيستگاه متفاوت مي باشند و تعداد جسمك كليوي رابطه مستقيم با منطقه زيستي سوسماران دارد. تعداد جسمك‌هاي كليوي در گونه Trapelus agilis كه گونه‌اي بيابا‌زي است بسياركم با گلومرول هاي كوچك و به صورت پراكنده كه با فاصله زياد از يكديگر قرار گرفته‌اند و در گونه Ludakia nupta كه گونه‌اي صخره‌زي است تعداد جسمك كليوي به تعداد كم با اندازه گلومرول بزرگ تر نسبت به نمونه قبل ديده شد ولي در گونه Lacerta media كه گونه‌اي معتدل‌زي مي‌باشد جسمك‌هاي كليوي به تعداد بيش تر و به فاصله كم از يكديگر قرار گرفته‌اند. نتايج به دست آمده نشان داد در سوسماران مناطق خشك كليه ها طوري سازش پيدا كرده اند كه بتوانند آب بدن را تا حد ممكن حفظ نمايند.

This study examines and compares the anatomical and histological structure of the urinary tract in three species of lizards Laudakia nupta, a rock-dweller, Trapelus agilis a desert inhabitant and Lacerta media that lives in temperate regions. A total of 12 specimens of Laudakia nupta and Lacerta media were collected from Sahneh and Eslamabad Gharb counties (Kermanshah Province) and population referred to Trapelus agilis from Shadegan county (Khuzestan Province). Collected samples were anesthetized with chloroform and dissected. After an anatomical examination, the urinary system was removed from the body and processed for microscopic studies. The obtained microscopic results showed that the renal system in the studied lizards differs in the relative number of renal corpuscles according to the habitat, so that the number of the corpuscles is directly related to the biological area of lizards. The number of renal corpuscless in Trapelus agilis, which is an arid-dweller species, is very small with small glomeruli scattered at a great distance from each other. It was seen, but in Lacerta media, which is a temperate-resident species, the renal corpuscles are observed in greater numbers with a short distance from each other. The results showed that in lizards which live in dry areas kidneys have adapted to be able to retain body water as much as possible.