مقايسه اثربخشي درمان هيجان‌مدار و درمان شناختي-رفتاري بر سازگاري پس از طلاق و حرمت خود زنانِ مطلقه

زمينه: نگاه‌هاي تلخ و گزنده‌اي جامعه و طرد زنان مطلقه، سازگاري آنان را با اين شرايط مشكل و به حرمت خود‌شان آسيب مي‌زند. تحقيقات نشان داده است كه درمان‌هاي هيجان‌مدار و شناختيرفتاري مي‌توانند بر سازگاري پس از طلاق و حرمت خود زنان مطلقه مؤثر ‌باشند، اما پژوهشي كه به مقايسه اثربخشي آن‌ها پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: هدف اين پژوهش مقايسه اثربخشي درمان هيجان‌مدار و درمان شناختيرفتاري بر سازگاري پس از طلاق و حرمت خود زنانِ مطلقه بود. روش: تحقيق حاضر مطالعه‌اي شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري دوماهه با گروه گواه بود. جامعه پژوهش متشكل از زنان مطلقه تحت پوشش پايگاه‌هاي خدمات اجتماعي منطقه 2 شهر تهران در سال 1398 بود. نمونه اين مطالعه 60 زن بودند كه به شيوه نمونه‌گيري دردسترس انتخاب و با گمارش تصادفي در دو گروه آزمايشي و يك گروه گواه (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش مقياس سازگاري پس از طلاق فيشر (1976) و مقياس حرمت خود روزنبرگ (1965) بودند. براي گروه آزمايشي اول، درمان هيجان‌مدار (ميرزازاده و همكاران، 1391) و براي گروه آزمايشي دوم درمان شناختيرفتاري (موناز و همكاران، 2007) در 9 جلسه 120 دقيقه‌اي برگزار گرديد، اما گروه گواه مداخله‌اي دريافت نكرد. تحليل داده‌ها با روش‌هاي تحليل واريانس آميخته با اندازه‌گيري مكرر و آزمون تعقيبي بانفروني انجام شد. يافته ها: هر دو درمان باعث بهبود سازگاري پس از طلاق و حرمت خود زنانِ مطلقه در پايان مداخلات و دوره پيگيري شدند (0.01 p)، ولي درمان هيجان‌مدار در بهبود سازگاري آنان نسبت به درمان شناختيرفتاري اثربخش‌تر بود (0.01 p). بين اين دو روش درماني در افزايش حرمت خود زنانِ مطلقه تفاوتي مشاهده نشد (0.05 p). نتيجه گيري: زنان مطلقه‌اي كه در جلسات درمان‌هاي هيجان‌مدار و شناختيرفتاري شركت كردند سازگاري پس از طلاق و حرمت خود بيشتري را تجربه كردند.