ويژگي هاي روان سنجي مقياس تجربه شرم و احساس گناه در نوجوانان شهر تهران

زمينه: شرم و احساس گناه به‌عنوان هيجان‌هايي منفي و سازش‌نايافته با بروز مشكلات روانشناختي در نوجوانان، از جمله افسردگي و خودكشي، اضطراب اجتماعي، اختلال دوقطبي و سطح پايين شفقت به خود در ارتباط است. با اين حال، علي‌رغم اهميت اين هيجانات در نوجوانان، در زمينه بررسي ويژگي‌هاي روانسنجي مقياسي معتبر براي اندازه‌گيري شرم و گناه بين نوجوانان ايراني شكاف تحقيقاتي وجود دارد.هدف: بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي نسخه فارسي مقياس تجربه شرم و احساس گناه (GSES؛ ماليناكووا و همكاران، 2019) در نوجوانان شهر تهران بود.روش: اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي، و از حيث نوع گردآوري اطلاعات، پيمايشي و از نظر روش‌شناسي، آزمون‌سازي است كه در قالب يك طرح پژوهشي همبستگي انجام گرفته است. نمونه پژوهش حاضر، 2291 نوجوان 12 تا ۱۸ سال بودند كه از طريق نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي، انتخاب شدند. براي تعيين روايي سازه از روش تحليل عاملي تأييدي و به ‌منظور آزمون تغييرناپذيري مقياس با توجه ‌به جنسيت، از روش تحليلي چندگروهي استفاده شد.يافته ها: نتايج تحليل عاملي تأييدي، وجود دو عامل شرم و احساس گناه را تأييد كرد و نشان دهنده برازش مطلوب داده‌ها در گروه دختران و پسران بود. تحليل چندگروهي نيز هم‌ارزي ضرايب مسير و مقادير خطا را را در هر دو گروه نشان داد (0/05 P). قابليت اعتماد ابزار با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ، امگاي مك‌دونالد و قابليت اعتماد مركب تأييد شد (0/7 ≤, ω, CR α). نتايج نشان داد كه اين مقياس از روايي صوري، محتوا، سازه، همگرا و واگراي مناسبي برخوردار است. بررسي متغيرهاي جمعيت‌شناختي نشان‌ داد كه با افزايش سن، احساس شرم و گناه در نوجوانان افزايش مي يابد (0/01 P).نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه نسخه فارسي مقياس تجربۀ شرم و گناه داراي ويژگي‌هاي روانسنجي مطلوبي بوده و ابزاري ساده، مختصر و قابل‌اعتماد جهت ارزيابي هيجان‌هاي شرم و احساس گناه در نوجوانان ايراني است.