بررسي تنوع زيستي مورچگان (Hymenoptera: Formicidae) در غرب شبه جزيره ميانكاله

Biodiversity of ants (Hymenoptera: Formicidae) in west Miankaleh peninsula

حفاظت از تنوع زيستي از ضروريت‌هاي اجراي برنامه توسعه پايدار است. براي حفاظت از تنوع زيستي، شناخت و محاسبه عوامل مؤثر آن ضروري است. به منظور شناخت تنوع زيستي مورچگان در ميانكاله، 411 تله در 110 منطقه‌ غربي ميانكاله براي مدت يك سال (از مهر 1397 تا 1398) براي تكرارهاي ماهانه گذاشته شد. تله‌ها بعد از 48 ساعت جمع‌آوري و نمونه‌ها جداسازي، شمارش و شناسايي گرديد. براي تخمين كارايي نمونه‌گيري از منحني تجمعي تاكسون ها استفاده شد. تنوع زيستي با شاخص‌هاي غالبيت، تنوع زيستي و غناي زيستي محاسبه گرديد. منحني تجمعي تاكسون ها اشعاع نمونه‌گيري را در نمونه 50 ام نشان داد و مشخص گرديد نمونه‌گيري داراي كارايي كامل است. چهار جنس Messor ،Aphoenogaster ،Crematogaster و Tapinoma با 84 % نمونه‌ها، بيش ترين افراد را تشكيل مي‌دادند. ضريب غالبيت 0/63، شانون 0/64 و مارگالف 0/76 بود. تنوع و غناي زيستي در زمستان به شكل قابل ملاحظه‌اي پائين آمده و با فصل تابستان داراي تفاوت معني‌دار است (p<0/01)، غالبيت تاكسون برعكس در زمستان بيش ترين و در تابستان كم ترين بود. تنوع ميان فصل زمستان و تابستان تفاوت معني‌دار بود (p<0/01). نمودار رسته‌بندي نشان داد مهم ترين عامل مؤثر بر تنوع زيستي تغيير عوامل آب و هوايي بر اساس تغيير فصل‌هاست به طوري كه گونه‌هاي غالب در فصل‌هاي بهار، تابستان و زمستان متفاوت بوده و براي فصل زمستان كاهش در همه تاكسون‌هاست. همبستگي ميان شاخص تنوع شانون و دماهاي كمينه و بيشينه نشان داد با افزايش دما تنوع زيستي افزايش مي‌يابد برعكس با افزايش دماي كمينه و بيشينه غالبيت زيستي كاهش مي‌يابد.

The conservation of biodiversity is necessities sustainable development programs. Conservation of biodiversity relies strongly on the evaluation of extant species factors which affect diversity aspects in a given area. To investigate biodiversity of ants in Miankaleh, a 411 pitfall 110 localities were placed in west, from Oct. 2018 to 2019. Pitfalls were collected 48 hours after place. Then, samples were taken out of the traps, counted, weighted and identified as morphotypes. Sample-based used to test the reliability of sampling. Shannon, Dominance, and Margaret indexes were calculated, dominance and richness respectively. Most individuals were in four genera of Messor, Aphoenogast, Crematogaster and Tapinoma, 84% of samples. Shannon, Dominace and Marglef indices were 0.64, 0.63 and 0.76 respectively. Diversity and richness decreased dramatically in winter so that there were statistically significant differences between them (p<0.01). Taxon's dominance was at the highest in winter and lowest in summer. There was a statistically significant difference between the diversity index of two seasons (p<0.01). Ordination based on principle component analysis Showed the most effective factor on ants’ biodiversity is changes of weather that is associated with seasons change, so that the dominant species were different in springs, winter and summer and a decrease was seen in all taxa in winter. There were a statistically significant positive correlation between Shannon index and minimum and maximum temperatures and negative correlation between dominance and minimum and maximum temperatures and of Dominance was significant negatively.