تقابل حق مادري با حق زوج، حق كودك و حق جامعه با نظر به حاكميت قواعد اخلاقي و تربيتي

تجربه مادري، به‌عنوان حقي طبيعي، قابل سلب نيست؛ اما در مواردي حق فرزندآوري زوجه در تقابل با مصالح اجتماعي، سلامت كودك، حقوق جنسي زوج يا اشتراط عدم فرزندآوري از سوي زوج قرار مي‌گيرد و قانوناً مي‌توان زوجه را از اين حق محروم ساخت. در هريك از اين موارد، بررسي تبعات تربيتي و اخلاقي محروم‌سازي زن از احساس مادري و تبيين راهكارهاي موجود براي عدم محروم‌سازي او با استفاده از اثرگذاري قواعد اخلاقي در قواعد حقوقي، هم در خانواده و هم جامعه حائز اهميت خواهد بود.لذا در اين مقاله، با روش توصيفي و تحليلي و استناد به منابع كتابخانه‌اي، ضمن تبيين جايگاه و اهميت حق مادري، ابتدا موارد مجاز محروميت از اين حق تبيين شد و نهايتاً در دو مورد، به‌رغم استحقاق زوج يا سياست‌هاي كنترلي جمعيت بر عدم فرزندآوري، مي‌توان با عنايت به جايگاه برتر قواعد تربيتي و اخلاقي، حق زوجه را مقدم داشت: 1. توجه به اقتضائات تربيتي و اخلاقي جايگاه رياست مرد بر خانواده و انتظار مدارا و سازش با زوجه در زماني كه عدم فرزندآوري موجب حرج و سختي زوجه باشد؛ 2. زماني كه در كنترل برخي معضلات اجتماعي همچون بيماري‌هاي واگيردار، فحشا و... به‌جاي تأكيد بر سياست‌هاي كاهش جمعيت و محروم نمودن زوجين از فرزندآوري، با تأكيد بر حاكميت قواعد تربيتي و اخلاقي در مراودات زنان و مردان، مانع برخي معضلات اجتماعي شد. البته در تقابل حق فرزندآوري با بهداشت عمومي و سلامت كودك، دولت‌ها نمي‌توانند امري عمل كنند و در راستاي ايمن‌سازي روابط جنسي، زوجين را به عقيم‌سازي مجبور سازند.