تحليل عوامل مؤثر بر پذيرش كشت كلزا (كشت دوم) در شاليزارهاي استان گيلان

Analysis of Factors Affecting the Adoption of Canola Cultivation (Second Crop) in the Paddy Fields of Guilan Province

توسعه­ ي كشت دوم در مزارع موجود، از جمله راهكارهاي مؤثر جهت افزايش بهره ­وري در كشاورزي است. استان گيلان داراي 230000 هكتار شاليزار است كه امكان كشت دانه­ ي روغني كلزا به عنوان كشت دوم در قسمت­ هايي از اين اراضي وجود دارد. كشت دانه­ ي روغني كلزا، با وجود نياز كشور و مزيت­ هاي آن با استقبال كم كشاورزان گيلاني رو­ به ­رو شده است. اين تحقيق توصيفي- پيمايشي با هدف تحليل عوامل مؤثر بر پذيرش كشت كلزا به عنوان كشت دوم در شاليزارهاي استان گيلان به انجام رسيد. نمونه­ ي آماري تحقيق، 94 نفر از شاليكاران پذيرنده­ كشت كلزا در استان گيلان مي ­باشند. پرسشنامه ­ي محقق ­ساخته بر اساس دو مدل نظري اعتماد اوليه (ITM) و مدل جامع پذيرش و استفاده از فناوري (UTAUT) طراحي شده است. روايي پرسشنامه با نظرخواهي از كارشناسان و اساتيد و پايايي آن نيز با استفاده از پيش ­آزمون و از طريق محاسبه­ ي ضريب آلفاي كرونباخ (0/81) تأييد شد. نتايج تحليل عاملي تأييدي نشان داد كه مدل تركيبي پيشنهادي مدل مناسبي براي بررسي كشت كلزا در استان گيلان است. بر اين اساس، دو متغير قصد رفتاري و اعتماد نخستين در ايجاد رفتار پذيرش توسط شاليكاران مؤثر بوده ­اند. بر اساس يافته ­هاي تحقيق، حمايت ­هاي اطلاعاتي از طريق كارشناسان و رهبران محلي، واگذاري تسهيلات بانكي بيشتر و تقويت تشكل­ هاي كشاورزي به منظور افزايش پذيرش كشت كلزا پيشنهاد مي ­شود.

The development of second crops in existing farms is one of the useful strategies to increase the productivity in agricultural sector. Guilan province has 230,000 hectares of paddy lands, and it is possible to cultivate canola oilseed as a second crop in some parts of these lands. Canola oilseed cultivation, despite the needs of the country and its advantages, has been less welcomed by farmers in Guilan province. This descriptive and survey-based research was aimed to analyze the factors affecting the adoption of canola cultivation as second crop in the paddy fields of Guilan province. The statistical sample of the study was 94 paddy farmers adopting canola cultivation in Guilan province. A researcher-made questionnaire was designed based on two theoretical models of initial trust (ITM) and the unified theory of acceptance and usage of technology (UTAUT). The validity of the questionnaire was confirmed by consulting experts and professors and its reliability was approved using a pre-test study and calculating Cronbach's alpha coefficient (0.81). The results of confirmatory factor analysis showed that the proposed mixed model is a suitable model for the study of canola cultivation in Guilan province. Accordingly, it was concuded that the variables behavioral intention and initial trust had significant effects on the adoption behavior of paddy farmers. Based on the research findings, informational support through local experts and leaders, transfering more banking facilities, and strengthening of agricultural organizations are suggested as the main strategies to increase the adoption of canola cultivation.