بررسي ميزان تخريب سيماي سرزمين در منطقة حفاظت‌ شدة دنا بين سال‌هاي 1388 تا 1398

Determining the extent of land degradation in the Dena Protected Area between 2009 and 2017

اين مطالعه ارزيابي به‌منظور بررسي تخريب سيماي سرزمين در منطقه حفاظت­ شده دنا در استان كهگيلويه و بويراحمد با استفاده از سنجه­ هاي سيماي سرزمين در دوره زماني بين سال­هاي 1388 تا 1398 و نقش فعاليت­هاي انساني با توجه به مشخصه­ هاي طبيعي منطقه مي­باشد. براي انجام تحقيق، از تقسيمات سياسي دهستان­هاي منطقه به‌عنوان واحدهاي مطالعاتي استفاده شد. جهت كمي­سازي سنجه­ هاي سيماي سرزمين از همپوشاني نقشۀ پوشش -كاربري اراضي و شبكۀ راه­هاي ارتباطي منطقه استفاده شد. با توجه به مدل تخريب سيماي سرزمين، مقادير درجه آسيب­پذيري بوم­شناختي، تعيين شدت فعاليت­هاي انساني و ميزان تخريب سيماي سرزمين براي هر يك از دهستان­ هاي نه­ گانه منطقه محاسبه شد. نتايج نشان داد كه دهستان­ هاي پاتاوه، پادنا وسطي و سادات محمودي به ترتيب با اعداد 26، 24 و 23 داراي بالاترين عدد تخريب سيماي سرزمين هستند و دهستان سررود شمالي با عدد 3/5 داراي كمترين عدد تخريب سيماي سرزمين مي­باشد. همچنين، 43/4 درصد از منطقه داراي درجه تخريب خيلي شديد، 22/8 درصد از منطقه داراي تخريب شديد، 16/6درصد از منطقه داراي تخريب متوسط و 17/2 درصد از منطقه داراي تخريب كم است. مناطقي كه داراي درجۀ تخريب شديد و خيلي شديد هستند بايد از لحاظ حفاظتي مورد توجه قرار گيرند. جلوگيري از توسعه اراضي كشاورزي در اين مناطق به‌ ويژه جلوگيري از توسعه كشاورزي در زير اشكوب جنگل و به‌دنبال آن جلوگيري از تبديل اراضي زراعي زير اشكوب جنگل به باغات از مهمترين اقدامات اوليه حفاظتي در اين رابطه مي­ باشد.

The goal of this research is to assess landscape degradation in the Dena Protected Area in the Province of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad, Iran, between 2009 and 2017 by using landscape indicators and study the role of human activities according to the natural characteristics of the region. To conduct the research, the rural districts of the region were used as the study units. To quantify the land use measures, the overlap of the land use-cover map and the network of roads in the area were used. According to the landscape degradation model, ecological vulnerability and the severity of activities as well as the degradation degree were calculated for the targeted landscape. The results of this research indicated that Pataveh with a value of 26 had the highest level of landscape degradation, and Padena Vosta and SadatMahmodi with values of 24 and 23, respectively, were on the next orders. In addition, Sarrod shomali with a 3.5 value had the least level of degradation. The results also further classifed the area into varied degrees of degredation as follows: 43.4% very severe, 22.8% severe, 16.6% mean, and 17.2% low degradation. Areas with severe and very severe degradation should be considered for conservation. Preventing the development of agricultural lands followed by converting into gardens in these areas, especially those under the forest floor and the, is one of the most important initial protection measures in these regions.