پيش‌بيني ميزان استفاده از ماسك در بحران كوويد 19 بر اساس متغيرهاي تفكر سيستمي، مسئوليت‌پذيري فردي‌اجتماعي، تعهد اخلاقي و فردگرايي: كاربردي از تئوري رفتار مصرف‌كننده

Predicting the use of masks in the COVID-19 based on the systems thinking, Personal - social responsibility, moral obligations and individualism: An Approach of Consumer Behavior Theory

پس از انتشار ويروس كوويد 19 و همه‌گيري آن در اواخر دسامبر 2020، سازمان بهداشت جهاني و سازمان‌هاي ملي در سراسر دنيا توصيه‌هايي براي محافظت شخصي ارائه كردند كه يكي از مشهودترين آن‌ها استفاده از ماسك براي جلوگيري از شيوع ويروس بود. علي‌رغم اهميت اين راهكار، هنوز بسياري از افراد در برابر استفاده از ماسك مقاومت مي‌كنند؛ ازاين‌رو، هدف اين پژوهش، پيش‌بيني ميزان پوشيدن ماسك توسط افراد با استفاده از چهار عامل تفكر سيستمي، مسئوليت‌‌پذيري فردي‌اجتماعي، تعهد اخلاقي و فردگرايي، با تأكيد بر تأثير باورها و هنجارهاي‌ ذهني بر رفتار مصرف‌كننده بود. جامعه‌ي آماري اين تحقيق را شهروندان شهرستان كاشان تشكيل دادند و براي جمع‌آوري داده‌هاي تحقيق، از پرسش‌نامه استفاده شد. نتايج حاصل از آزمون‌هاي ميانگين حاكي از آن بود كه زنان بيش از مردان از ماسك استفاده مي‌كنند؛ همچنين با افزايش تحصيلات، ميزان استفاده از ماسك افزايش يافته است. (p-value<0.05) نتايج آزمون تحليل رگرسيون نيز نشان داد هر چهار متغير پيش‌بين داراي توان پيش‌بيني‌كنندگي بودند. ميزان استفاده از ماسك با متغيرهاي تفكر سيستمي، مسئوليت‌‌پذيري فردي‌اجتماعي، تعهد اخلاقي رابطه‌ي مثبت و معني‌دار و با فردگرايي رابطه‌ي منفي و معني‌دار داشت؛ همچنين تعهد اخلاقي با ضريب بتاي 0.694 (p-value<0.1) و تفكر سيستمي با ضريب بتاي 0.107 (p-value<0.05) به‌ترتيب بيشترين و كمترين تأثير را بر متغير ملاك (ميزان استفاده از ماسك) داشتند. با توجه به يافته‌هاي اين پژوهش به نظر مي‌رسد، ايجاد و توسعه‌ي يك تفكر كل‌نگر، توجه به مسئوليت‌هاي فردي و اجتماعي، تقويت تعهد اخلاقي و پرهيز از فردگرايي در رابطه با رفتارهاي مطلوبِ جمعي براي مديريت يك بحران همه‌گير ضروري است. در نتيجه، اجراي راهكارهايي براي افزايش اين ويژگي‌هاي فردي، مي‌تواند به تقويت و شكل‌گيري رفتارهاي مطلوب جمعي در زمان بحران، مانند پوشيدن ماسك در زمان كوويد 19، كمك مي‌كند.

Since the release of COVID-19 epidemic in late December 2020, recommendations issued for personal protection by the World Health Organization and National Health Organizations around the world. The most prominent of which has the use of masks to prevent the spread of the virus. Despite the importance of this solution, many people still resist using the mask. Therefore, this study, by emphasizing the effect of individual beliefs and norms on consumer behavior, predicts the rate of wearing of mask by people with 4 factors: systemic thinking, individualsocial responsibility, moral obligations and individualism. The statistical population of this research consists of citizens of Kashan city. A questionnaire has been used to collect data. The results of the mean tests indicate that women use masks more than men. Also, with increasing age and education, the use of masks has increased. The results of regression analysis test show that 4 predictors had predictive power. The rate of mask use has a positive and significant relationship with the variables of systems thinking, individual-social responsibility, moral obligations and a negative and significant relationship with individualism. Also, moral obligations (β=0.694; p-value<0.05) and systemic thinking (β=0.107; p-value<0.1) had the most and least effect on the criterion variable (mask wearing), respectively. According to the findings of this study, it seems necessary to create and develop a systemic thinking, pay attention to individual and social responsibilities, strengthen moral obligations and avoid individualism in relation to desirable collective behaviors to manage a pandemic crisis. As a result, implementing strategies to enhance these individual characteristics can help can help to strengthen and form desirable collective behaviors such as wearing a mask in the time of COVID-19.