تأملي بر سه عامل اصلي شكل گيري بابيه

A reflection on the three main agents of the formation of Babieh

در اوايل قرن 19 ميلادي، در شرايطي كه با تلاش‌هاي آقامحمدخان، كشور شمايلي يكپارچه يافته بود، فتحعليشاه با مجموعه اي از مشكلات بصورت شورش در داخل و درگيري نظامي با قدرت‌هايي چون روس و عثماني مواجه شد، از سويي ديگر آغاز درگيري‌هاي هوشمندانه اطلاعاتي با انگليس رقم خورد تا هم از قوت گرفتن اين نهال امپراطوري نوين پارسي جلوگيري شود و هم موانع انگليس در تصرف كامل هند از ميان برداشته شود. همزمان با ورود احمد احسايي و شكل گيري مكتبي به نام شيخيه، بحران‌هايي در درون از كف جامعه تا دربار و حوزه ها ايجاد شد كه به مرور زمينه ساز فرقه‌اي به نام بابيه در ايران شد. اين تحقيق پنهانكاري‌هاي هوشمندانه سه عامل اصلي را كه در سطوح مختلف شباهتي با فرقه‌هاي مرموز از خود بروز داده اند را بررسي مي‌نمايد، ويژگي كه احتمال دسترسي به ايده پردازان اصلي پشت پرده شكل گيري اين فرقه را ممكن مي‌سازد. خصوصا با دلايل و مداركي كه اين تحقيق از ارتباط احسايي با دو عامل مامور شده در دربار قاجار ارائه مي‌نمايد. مدارك و مشاهداتي كه مناسبات پيچيدهاي را نشان مي‌دهد و تاكنون مورد توجه محققين قرار نگرفته‌اند. روش تحقيق، روش تاريخي (استقرايي) و شيوه گردآوري (كتابخانه اي، نسخ خطي و اسنادي) با استفاده از شيوه نگارش توصيفي و تحليلي مي باشد.

In the mid-nineteenth century, when the efforts of Agha Mohammad Khan had led to the integrity of the country, Fath Ali Shah faced new challenges, including unrest within the country and wars with powers such as Russians and Ottomans. On the other hand, high level intelligence engagements with Britain began to prevent the new Persian Empire from gaining strength and to remove Britain's obstacles to the full conquest of India. Simultaneously with the arrival of Ahmad Ahsaei and the establishment of a school called Sheikhieh, there were internal crises that spread from the grassroots of society to the court and into the religious schools. These crises gradually paved the way for a sect called Babieh in Iran. This study examines the smart secrecy of three Agents that at different levels bear a resemblance to mysterious Sects. This feature makes it possible to access the main ideators behind the formation if this Sect. Especially with the reasons and evidence that this research provides about the connection of Ahmad Ahsaei with the two appointed British government Agents in the Qajar court. Evidence and observations show complex relationships which have not yet received the necessary attention of researchers. The research method in this work is historical method (inductive), and collecting materials (library, manuscripts and documents) is done by descriptive and analytical writing methods.