پيچيدگي بازنمودي زمان‌هاي دستوري نسبي در فارسي به هنگام ادراك شنيداري جمله

Representational Complexity of Persian Relative tenses during listening Comprehension

سؤال اصلي اين تحقيق واقعيت روانشناختي پيچيدگي بازنمودي زمان دستوري نسبي در فارسي است؛ يعني چگونگي ادراك شنيداري انواع مختلف زمانهاي دستوري نسبي فارسي. در اينجا روش تصميمگيري واژگاني بيناحسي بهكار رفته است تا نحوۀ پردازش جملات حاوي انواع زمانهاي دستوري نسبي با برنامۀ نرمافزاري اندازگيري زمان واكنش به هزارم ثانيه (dmdx ) بررسي شود. چارچوب نظري مبتني‌بر رمزگان چندبخشي/ چندگانۀ موردنظر شاپيرو (1990) در روانشناسي زبان و طبقهبندي زماني موردنظر كامري (1985) در زبانشناسي است. متغير مستقل نوع زمان دستوري و متغير وابستۀ زمان واكنش آزمودنيها به محرك ديداري است. آزمودنيها 25 نفر دانشجوي 18 تا 30 ساله در دو گروه مرد و زن بودهاند. نتيجۀ آزمون اول نشان ميدهد كه جملات سادۀ حاوي زمان دستوري نسبي بيزمان (مصدر) ديرتر از انواع ديگر (حال كامل، گذشتۀ كامل و التزامي) پردازش ميشوند. تبيينِ يافتۀ حاضر اين است كه مصادر از آنجا كه بينشانترين صورت فعلي هستند و فاقد وجه، زمان، شخص و شمار هستند شمول معنايي بيشتري دارند و ديرتر پردازش ميشوند. نتيجۀ آزمون دوم نشان ميدهد كه زمان پردازش جملات مركب حاوي زمانهاي نسبي مختلف تفاوت معنيدار با هم ندارد. به عبارت ديگر، با مركب شدن نوع جمله تفاوتهاي معنيداري كه در آزمون (1) قابل‌مشاهده بود ازبين رفته است. اين نكته نشان ميدهد كه متغير نوع جمله نسبت‌به متغير زمان دستوري فعل تأثير بيشتري بر بار شناختي ذهن دارد. در اين دو آزمون متغير جنسيت آزمودنيها بياثر شناخته شده است. يافتهها را ميتوان در آموزش زبان فارسي، تدوين كتاب و تهيۀ مواد آموزشي مدنظر قرار داد.

The main question of the present study is that of psycholinguistic reality of Relative Tense in Persian; How Persian tenses are processed? Cross modal lexical decision tasks applied by dmdx software program have been used here to examine relative tense processing during sentence processing. Theoretical framework used here is that of Comrie (1985) linguistically and Shapiro (1990) psycholinguistically. Independent variable is the type of tense used in the verb form and the dependent variable is subjects reaction times to visual stimuli. 25 university students aged 18-30 participated in experiments who were divided into two groups; male and female participants. The results of the first experiment showed that sentences containing non-finite relative tense verbs, are processed later than the other tenses (present perfect, past perfect, and subjunctives). The explanation is to be found in the un-markedness of non-finites (lacking mood, tense, number). The results of the second experiment also showed that converting simple sentences to the complex ones will erase the meaningful differences in the participants reaction times. This shows that the independent variable of sentence type is much more effective on cognitive load than tense type. In these two experiments the gender of the participants is not effective. The findings can be used in curriculum design for non-natives of Persians as it shows the cognitive load of relative tenses across memory.