شواهد آكوستيكي و بررسي ميزان تقطيع‌پذيري واژه‌هاي مشتق پيشوندي زبان فارسي در پردازش گفتار

The Survey of Acoustic Evidences and the Degree of Parsability in Persian Prefix’s Derived Words in Speech Processing

اطلاعات آكوستيكي ميتواند به‌منزلۀ شاهدي براي بسياري از مسائل مطرح در حوزه‌هاي ديگر زبان‌شناسي به‌خصوص صرف گفتاري و پردازش گفتاري باشد. مقالۀ حاضر با استفاده از واژههاي مشتق پيشوندي زبان فارسي به بررسي شواهد آكوستيكي دالبر ميزان تقطيع پذيري آن‌ها در پردازش، درك و دريافت معني پرداخته است. براي اين منظور واژه هاي مشتق از پيشوندهاي «نا-»، «هم-»، «فرو-» و پايه هاي آن‌ها همراه با بسامد رخداد نمونۀ آن‌ها از پيكرۀ پژوهشگاه علوم انساني استخراج شد. از هر پيشوند دو واژۀ تقطيع پذير و تقطيع ناپذير انتخاب و با قرار دادن آن‌ها در جملات حامل هم‌بسته هاي ديرش، زيروبمي، سازه ها، شدت، ديرش خيز و شفافيت منطقۀ گذر بررسي شد. يافته ها نشان داد ديرش نسبي واژههاي تقطيع پذير بيشتر از واژه هاي تقطيع ناپذير است. در منطقۀ گذر وند و پايه و در حالت ايستايي وند واژه هاي تقطيع ناپذير به‌علت پيوستگي ميزان هم توليدي در بسامد زيروبمي، سازۀ اول، سازۀ دوم و سازۀ سوم آن‌ها بيشتر از واژه هاي تقطيع پذير است. در واژه هاي تقطيع ناپذير، ديرش نسبي شدت خيز بيشتر و روند هموارتري را نشان ميدهد. همچنين در واژه هاي تقطيع پذير، شفافيت توليد سازه ها در منطقۀ گذر بيشتر از واژه هاي تقطيع ناپذير است.

The acoustic information can be evidence for many considered matters in other linguistics areas, especially in spoken morphology and speech processing. The present study investigates the Persian derivational words of prefixes and the degree of parsability in processing, understanding, and receiving the meaning of derived words by some acoustic evidence. For this reason, the derived words of the prefixes «n», «ham», and «far» and their bases were extracted from the Institute of Humanities. We chose two parsable and non-parsable derived words of each derivational prefix and put them in carrier sentences. Then, We investigate the acoustic features such as duration, pitch, formants, intensity, duration of maximum intensity, and the clarity of transition point The results show that the relative duration of parsable words is more than non-parsable words. The degree of co-articulation in pitch frequency, first, second, and third formant frequency of non-parsable words in transition points of affix and base and statically position of affix is more than parsable words because of incorporation and without potential pauses. In non-parsable words, the relative maximum duration of intensity is more with the smooth trend. So, the clarity of formants in parsable words is more than in non-parsable words at the transition points.