ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻈﺮ ﺗﻔﺴﻴﺮي ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي زن و ﻣﺮد ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ آﻳﻪ 18 ﺳﻮره زﺧﺮف

A study of Allameh Tabatabai's interpretive opinion on the principles of differences between men and women with emphasis on 18th verse of Surah Al-Zukhruf

علامه طباطبايي، مفسر الميزان، به‌رغم آن‌كه آثار همگون در زن و مرد را دليل بر اشتراك زن و مرد در گوهر انساني مي‌داند؛ اما مانند مفسران قبل از خود به ضعف عقل زن در قياس با مرد معتقد است. ايشان با استناد به آيه 18 سوره‌ زخرف حيات زن را حيات عاطفي و حيات مرد را حيات عقلاني دانسته و قائل به ضعف نيروي تعقل و قوه استدلال زن در مقايسه با مرد است و بر اين بنياد تفاوت‌هاي حقوقي بين زن و مرد را در فقه اسلامي توجيه مي‌كند. در اين نوشته براي فهم هرچه دقيق‌تر، تفسير ايشان در چهار دليل تنظيم گرديد و پس از بررسي‌هاي لازم و با استفاده از ديگر تفاسير به اين نتيجه انجاميد كه برخلاف نظر الميزان، پرورش زن در لابه‌لاي زينت‌ها و ناتواني وي از جدال پردازي، وصفي ذاتي و تغييرناپذير زن نيست و بيشتر ريشه در نگرش عصر جاهليت به زن و نظام‌هاي تربيتي غير اسلامي دارد. زن مانند مرد مي‌تواند با فراگيري حكمت‌هاي علمي و عملي، هم قوه‌ تعقل خويش را تازگي و طراوت بخشد، هم قواي طبيعي خود را تحت زعامت عقل درآورد. هم‌چنين بين علاقه‌مندي زن به زينت و زيور و عطوفت ورزي او ملازمه‌اي نيست و تفاوت زن با مرد در موضوع ارث، گواهي دادن و موضوع قوّام بودن مرد هيچ‌يك نمي‌توانند نشئت‌گرفته از ضعف عقلي زن و مبيّن آن باشند.

skepticism about women's rights in Islam has doubled the importance of the issue. Allameh Tabatabai considers the "dependence of women on jewelry and their inability to present proof as evidence" which 84th verse of Surah Al-Zukhruf refers to as signs of weakness of intellect and strength of emotional life of women and this is the source of legal differences between men and women. The present research, which has been done by descriptive-analytical method, seeks to answer the question of whether the above-mentioned attributes are intrinsic descriptions and signs of real life of women? by criticizing and examining this interpretive view. Moreover, are the legal differences between men and women rooted in the emotional nature of women's lives and the rationality of men's lives? The findings of the present study shows that: 1- The natural self of a woman is appropriate for the increase of emotions and interest in adornment. 2- The intensity of a woman's interest in ornaments and her inability to provide evidence is the result of non-Islamic education systems. 3- Men are superior to women in inheritance and physical excesses. 4- Men's financial responsibilities in the family can be the reason that the share of men's inheritance are doubled. 5- The woman's interest in household issues and her lack of presence in social transactions cause judicial caution in the number of witnesses.