ميزان تغييرات احساس غم در جامعۀ ايران ازمنظر استعارۀ مفهومي

امروز، برخي بر اين باورند كه انسان در جامعة ايران غمگين تر از گذشته شده است. يكي از حوزه هايي كه مي توان درپي اين مفهوم و تغييرات آن در گذر زمان بود، زبان است. زيرا، زبان يك پديدة اجتماعي-شناختي و حاصل تفكرات و احساسات انساني و جامعة پيرامون است. در اين پژوهش، ازديدگاه علمي به دنبال اين مهم هستيم كه «آيا جامعة ايراني فارسي زبان غمگين تر شده است؟». در همين راستا، به استخراج ابزارهاي زباني رمزگذار مفهوم غم و شادي در زبان فارسي مي پردازيم. مهم ترين ابزاري كه براي مطالعة اين مفهوم مورد استفاده قرار مي گيرد، استعارة مفهومي است؛ زيرا، معمولا انسان مفاهيم انتزاعي را سخت تر از مفاهيم عيني درك مي كند. به همين منظور، مفاهيم انتزاعي ازرهگذر مفهوم سازي آن ها به وسيلة مفاهيم عيني ادراك مي شوند. از آن جا كه جامعه و انسان همواره درحال تغييرند، ميزان تغييرات زبان و غم و شادي نيز در زبان مشهود است كه بيانگر تغيير احساسات انسانيست. پيكرة زباني مورد استفاده در اين پژوهش، شامل فيلم هاي سينمايي، داستان ها، ترانه ها، عناوين مطبوعاتي و اخبار از دهه هاي 1347 تا 1357، 1358 تا 1367، 1368 تا 1377، 1378 تا 1387، 1388 تا 1397 است. اين دهه ها به علت رخ داد هاي سياسي و اجتماعي تأثيرگذار، ازجمله انقلاب، جنگ، سازندگي، اصلاحات و دوران پس از آن برگزيده شده اند. براساس بررسي هاي صورت گرفته، غم در جامعۀ ايران داراي تغييراتي اندك از دهة 50 تا 70، اندكي كاهش در 80 و درنهايت، افزايش چشم گير در دهة 90 است. شادي نيز از دهة 50 تا 60 نزول و يك باره افزايش در دهة 70 و سرانجام در دهة 80 و 90 كاهش چشم گيري را تجربه مي كند. علت هاي اصلي افزايش غم و كاهش شادي را مي توان مشكلات اقتصادي، جنگ، تجمل گرايي و روابط انساني پيچيده تر عنوان كرد. يكي از پيامدهاي افزايش غم، كاهش امنيت اجتماعي است.