روش حل دوراهه‌هاي اخلاقي بر اساس حكمت 289 نهج البلاغه

يكي از مسائل مهم در حوزۀ اخلاق كاربردي حل دوراهه‌هاي اخلاقي است كه بر پايۀ روش‌هايي صورت مي‌گيرد. روش‌هاي اصل‌گرايي، قرينه‌گرايي و موازنۀ متفكرانه، از مهم‌ترين روش‌هاي رايج در حل چالش‌ها و دوراهه‌هاي اخلاقي است. هر يك از اين روش‌ها با نقايصي همراه است. در حكمت 289 نهج البلاغه امام علي؟ع؟ براي حل دوراهه‌هاي اخلاقي روشي را پيشنهاد مي‌دهند كه بر اساس فرايندي چندمرحله‌اي و مبتني بر همۀ ابعاد وجودي فاعل اخلاقي _ شامل بُعد معرفتي، عاطفي و رفتاري _ شخص بتواند ضمن آگاهي معرفتي و قلبي نسبت به دوراهۀ اخلاقي، تصميم مقتضي را اتخاذ كند. اين روش كه با ارجاع دو يا چند گزينۀ اخلاقي به نفس فاعل اخلاقي آغاز مي‌شود با قضاوت دروني شخص ادامه مي‌يابد و فاعل اخلاقي با عرضۀ دوراهه به درون، آنچه را كه به هواي نفس نزديك‌تر است مي‌يابد و با آن مخالفت مي‌كند. ابعاد مختلف اين روش اخلاقي، مؤلفه‌ها و مراحل آن، مسئله‌اي است كه مقالۀ حاضر به روش توصيفي ‌_ تحليلي عهده‌دار تبيين آن است.