تبيين اصول مديريت تمايزهاي اجتماعي از منظر قرآن و نقش آن در مديريت سرمايۀ اجتماعي

واگرايي اجتماعي مانعي براي مديريت فرايند توليد و بازتوليد سرمايۀ اجتماعي است. زيرا واگرايي اجتماعي زمينه‏هاي تعامل و برقراري ارتباط و بيشينه‏سازي كمّي و كيفي آن را از بين مي‌برد و فرسايش سرمايۀ اجتماعي را به همراه مي‏آورد. به همين علت، مديريت سرمايۀ اجتماعي در گرو مديريت عناصر و مؤلفه‌هايي است كه به واگرايي اجتماعي دامن مي‏زنند. بنياد واگرايي اجتماعي بر عدم مديريت تمايزهاي اجتماعي نظير تمايز‏هاي مليتي و قومي، تمايز باورها و ارزش‏هاي ذهني، تمايزات اقتصادي، و ... استوار است. در اين تحقيق تلاش مي‏شود با روش تحليلي‌ـ توصيفي نقش تنوع‌ها و تمايزهاي ملي و قومي در مديريت سرمايۀ اجتماعي بررسي و به اين پرسش پاسخ داده شود كه «اصول مديريت تمايزهاي ملي و قومي در قرآن، كه منجر به ارتقاي سرمايۀ اجتماعي بشود، كدام است؟». به منظور پاسخ به اين پرسش، ابتدا از جايگاه سنن ربوبي در تدبير نظام اجتماعي انسان و به طور خاص سنت تفاوت ملي و قومي سخن رانده شده و سپس به اصول راهبردي قرآن براي مديريت تفاوت‌هاي يادشده جهت جلوگيري از واگرايي اجتماعي پرداخته شده است. اين اصول با عنايت به مؤلفه‌هاي شناختي و ارتباطي سرمايۀ اجتماعي صورت‌بندي شده است. اصل بازنمايي يگانگي هستي انسان‌ها به عنوان مؤلفۀ شناختي سرمايۀ اجتماعي، اصل «تعارف» به عنوان رويكرد ايجابي، و اصل «تقواي اجتماعي» به عنوان رويكرد سلبي براي مديريت ارتباطات مليت‌ها و قوميت‌هاي مختلف شناسايي شده است.