تحول پوسترهاي تايپوگرافي دهه هشتاد شمسي از ديدگاه تغييرات فرهنگي روبرت وسنو

Evolution of Typographic Posters of the 1380s from the Perspective of Robert Wuthnow's Cultural Changes

بيان مسئله: از زمان شكل‌گيري طراحي گرافيك ايران رويكرد غالب طراحي پوستر عمدتاً بر شيوه تصويرگرايي معطوف بوده است. از دهه هشتاد به بعد طراحي پوسترهاي تايپوگرافي به‌عنوان رويكرد تصويري مسلط در طراحي گرافيك ايران مطرح شد. آنچه در پرسش اصلي اين پژوهش مطرح شده، اين است كه بستر تحولات محيطي و تغييرات فرهنگي در سوق‌يافتن طراحي گرافيك ايران به طراحي پوسترهاي تايپوگرافي چه عواملي بوده است؟ همچنين چه سازوكارها و دلايلي موجب گسترش و نهادينه‌شدن پوسترهاي تايپوگرافي در طراحي گرافيك ايران گرديد؟ هدف: تبيين بسترهاي تحولات فرهنگي و عوامل درون صنفي در شكل‌گيري و تحول پوسترهاي تايپوگرافي دهة هشتاد شمسي، هدف اين پژوهش است. روش پژوهش: شيوه اين پژوهش توصيفي‌ـ‌تحليلي است و اطلاعات با استفاده از تحقيقات كتابخانه‌اي و پايگاه‌هاي اطلاعاتي به ‌دست آمده است. يافته‌ها: از نيمه دوم دهه 70 با سياست‌گذاري‌هاي فرهنگي تساهل‌گرايانه و توسعه فعاليت‌هاي اصناف فرهنگي و هنري، فضاي پويايي از انديشه‌هاي متكثر در جامعه به‌وجود آمد. با توليد و گسترش كتاب‌هاي روشنفكري سياسي و نوگرايي ديني با همكاري نسل جديد طراحان گرافيك متأثر از موج نو گرافيك ساختارشكن غربي، ابعاد جديدي از رويكرد تصويري در طراحي جلد كتاب‌هاي تايپوگرافي شكل گرفت. در دهه 80 نخستين گروه‌هاي طراحان پوستر تايپوگرافي، جريان‌هاي مستقل فرهنگي و هنري، همچنين حمايت نهادهاي فرهنگي دولتي با برگزاري جشنواره‌ها و نمايشگاه‌هاي پوسترهاي تايپوگرافي، موجي از تجربيات متكثر تايپوگرافي فارسي در ميان نسل جديد طراحان گرافيك به ‌وجود آوردند. كنش‌هاي طراحان گرافيك نيز در برگزاري سخنراني‌ها، نشست‌ها و كارگاه‌هاي آموزشي، همراه با گشايش افق‌هاي ارتباطات بين‌المللي در امكان آشنايي با طراحان صاحب سبك تايپوگرافي بين‌المللي در خلق افق‌هاي جديد تصويري و تثبيت اين جريان، نقش مؤثري بر جاي گذاشتند.

Problem Definition: Since the formation of graphic design in Iran, the central approach to poster design has been mostly focused on the style of illustration. From the 1380s onwards, typographic poster design was presented as the dominant visual approach in Iranian graphic design. The main research question here is "What factors have underlined the environmental developments and cultural changes which made the Iranian graphic design move towards design of typographic posters?" In addition, "What mechanisms and reasons have caused the expansion and institutionalization of typographic posters in graphic design in Iran?" Objective: This aims to explain the contexts of cultural changes and intra-unio‎n factors in the formation and development of typographic posters of the 1380s. Research Method: The method of this research is descriptive-analytical and the information has been obtained using library research and databases. Results: Since the second half of the 1370s, with tolerant cultural policies and the cultural and artistic development of guild activities, a dynamic condition of multiple ideas has emerged in the society. Thanks to the publishing industry and expansion of books on political intellectualism and religious modernity alongside with a new generation of graphic designers influenced by the new wave of Western deconstructive graphics, new dimensions of the visual approach in typographic book cover design were formed. In the 1380s, the first groups of typographic poster designers and independent cultural and artistic centers created various experiences of Persian typography among the new generation of graphic designers. In this regard, cultural-governmental institutions supported this style by holding festivals and exhibitions of typographic posters. The actions of graphic designers in giving lectures, holding meetings and workshops, as well as international communication, played an effective role in getting acquainted with international typographic style designers in creating new visual horizons and stabilizing this trend.