ارتباط مشخصات باليني و فردي بيماران بستري در بخش‌هاي مراقبت ويژه با ابتلا به ترومبوز وريدهاي عمقي اندام تحتاني: يك مطالعه مورد- شاهدي

Correlation between Clinical and Personal Characteristics of Patients Admitted to Intensive Care Units with Deep Vein Thrombosis of the Lower Extremities

زمينه و هدف: ابتلا به ترومبوز وريدهاي عمقي يكي از شايع‌ترين مشكلاتي است كه در بخش‌هاي مراقبت ويژه مشاهده مي‌شود. مطالعه حاضر با هدف بررسي ارتباط مشخصات باليني و فردي با ابتلا به ترومبوز وريدهاي عمقي اندام تحتاني در بيماران بستري در بخش‌هاي مراقبت ويژه انجام شد. روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه مورد- شاهدي كه بر روي 504 بيمار بستري در بخش‌هاي مراقبت ويژه بيمارستان الزهرا (س) اصفهان طي سال‌هاي 1398-1393 انجام شده است. نمونه‌ها در گروه مورد 89 به صورت آسان و در گروه شاهد 415 به صورت تصادفي منظم وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه دو قسمتي مشخصات فردي و باليني جمع آوري شد، سپس داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري تي دو نمونه‌اي مستقل، من ويتني يو، كاي اسكور و همچنين رگرسيون لجستيك تحليل شد. يافته‌ها: ميانگين سني شركت كنندگان در حدود 53 سال بود، اگرچه ميانگين سني در گروه مورد بيشتر از گروه شاهد بود (0/004=p) اما پس از كنترل تأثير جنس و ابتلا به بيماري‌هاي زمينه‌اي، تأثيري بر ابتلا به ترومبوز نداشت (075/0=p) شانس ابتلا به ترومبوز در مردان 1/7 برابر زنان بود (0/029=p) شاخص pao2/fio2 در مبتلايان به ترومبوز (0/02±0/61) به طور معناداري كمتر از گروه غير مبتلايان (2/1±5/5) بود (0/0001>p) پس از كنترل اثر سن و جنس، شانس رخداد ترمبوز در افراد مبتلا به پرفشاري خون، ديابت، آمبولي ريه و سابقه قبلي ابتلا به ترومبوز به ترتيب (0/0001>p) 2/6، (0/0001>p) 3/3، (p=0.006) 2/1، (0/0001>p) 8/1 و (0/0001>p) 36/3 بود. بي‌تحركي با شانس(0/0001=p) 29/9 مهمترين عامل خطر در آي سي يو براي ابتلا به ترومبوز بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه داشتن برخي ويژگي‌هاي خاص و ابتلا به برخي بيماري‌هاي زمينه‌اي كه بواسطه آنها بيماران در بخش‌هاي ويژه بستري مي‌شوند، شانس ابتلا به ترومبوز در وريدهاي عمقي را افزايش مي‌دهد. بنابراين پرستاران مي‌توانند با آگاهي در برنامه‌ريزي‌هاي پيشگيرانه آنها را مورد توجه بيشتر قرار داده و از بروز آنها بكاهند.

Background and Aim: Deep Vein Thrombosis (DVT) is one of the most common problems in Intensive Care Units (ICU). The aim of this study was to investigate the relationship between clinical and demographic characteristics with lower extremity DVT in patients admitted to ICU. Methods: The present study is a retrospective case-control study that was performed on 504 patients admitted to the ICUs of Al-Zahra Hospital in Isfahan during 2014-2019. Samples were easily included in the case group (89) and in the control group (415), randomly. Data were collected using a two-part questionnaire of demographic and clinical characteristics, then descriptive and analytical statistical tests such as two-sample independent t-test and if necessary Mann-Whitney were used and were eventually analyzed with SPSS version 21. Results: The results showed that the mean age of participants was about 53 years, although the mean age in the case group was higher than the control group (p=0.004), but after controlling sex and underlying diseases, had no effect on thrombosis (0.075). The chance of developing thrombosis in men was 1.7 times higher than women (p=0.029). The pao2 / fio2 index in patients with thrombosis (0.61±0.02) was significantly lower than the control group (5.5±2.1) (p<0.0001). After controlling for the effect of age and sex, the chance of thrombosis in patients with hypertension, diabetes, pulmonary embolism and previous history of thrombosis (p<0.0001), 2.6 (p<0.0001), respectively, 3.3 (p=0.006), 1/2 (p<0.0001) 8.1 (p<0.0001) was 36.3. Inactivity with a chance of 29.9 (p=0.0001) was the most important risk factor in ICU for thrombosis. Conclusion: The results of this study show that having certain characteristics and having some underlying diseases due to which patients are admitted to special wards, increases the chance of developing DVT. Therefore, nurses can pay more attention to them in preventive planning and reducing their incidence.