تأثير پاداش‌هاي پولي و نگراني‌هاي شغلي بر كيفيت اعتباردهي بانك‌ها: مطالعۀ موردي كميتۀ اعتباري شعبه‌هاي يك بانك ايراني

مطابق با ادبيات مالي، در صورت وجود مسأله عدم تقارن اطلاعات، مشكل نمايندگي مي‌تواند بر كيفيت اعتبارات بانك‌ها تأثير بگذارد. در اين‌رابطه، براساس نتايج مطالعات مرتبط، پاداش‌هاي پولي و نگراني‌هاي شغلي مسئول وام‌دهي يا ساير نمايندگان بانك در فرآيند وام‌دهي، بر مشكل يادشده و در نتيجه كيفيت اعتباردهي مؤثر است. براساس نتايج اين مطالعات، برخلاف پاداش‌هاي پولي مبتني‌بر «حجم اعتباردهي»، پاداش‌هاي مبتني‌بر «نتيجۀ عملكرد اعتباردهي» و همچنين بالاتر بودن نگراني‌هاي شغلي مسئولان وام‌دهي، ازطريق «افزايش تلاش‌هاي مسئولان وام‌دهي در زمينۀ غربال‌گري و نظارت بر اعتبارگيرنده» منجر به افزايش كيفيت اعتباردهي و افزايش محافظه‌كاري در اعتباردهي مي‌شود؛ بنابراين، پيرو مطالعات يادشده، در اين مقاله، با استفاده از داده‌هاي مرتبط با تسهيلات خُرد يك بانك ايراني بين سال‌هاي 1390 تا 1397، اثر پاداش‌هاي پولي و نگراني‌هاي شغلي اعضاي كميتۀ اعتباري شعبه‌ها بر كيفيت تسهيلات خُرد، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت؛ به اين‌منظور، از آنجا كه متغير وابسته (كيفيت تسهيلات خُرد) يك متغير ترتيبي گسسته است و ازسوي ديگر، فرض رگرسيون‌هاي موازي نقض شد، از الگوي لاجيت ترتيبي تعميم‌يافته استفاده گرديد. نتايج برآورد الگوي يادشده نشان‌داد (1) تعريف يك ساز و كار انگيزشي كه منجر به تغيير سيستم پاداش و جريمۀ مرتبط با اعطاي تسهيلات از «اتكاي صرف به حجم تسهيلات» به «اتكاي هم‌زمان به حجم و نتيجۀ عملكرد (كيفيت) تسهيلات اعطا شده»، كيفيت تسهيلات خُرد اعطايي توسط كميتۀ اعتباري شعبه‌هاي بانك موردمطالعه را بهبود داده است و (2) جايگزيني بازنشسته‌ها توسط جوانان در كميتۀ اعتباري شعبه‌ها، كيفيت تسهيلات خُرد را بهبود داده است كه دليل آن نگراني‌هاي شغلي بيشتر جوانان، ناشي از چشم‌انداز پيشرفت شغلي بيشتر آن‌ها در مقايسه با بازنشسته‌ها است. همچنين از ساير نتايج مهم مي‌توان به اثر مثبت «افزايش حضور زنان در كميتۀ اعتباري شعبه» بر «كيفيت تسهيلات خُرد» اشاره نمود.