تأثير عالم‌گيري كوويد 19 بر عملكرد كميته هاي اخلاق در پژوهش (سخن سردبير دوره 21 شماره 1)

The Impact of Covid-19 Pandemic on the Function of Research Ethics Committees

در سخن سردبيري شماره قبل مجله دانشگاه به نقش و تركيب كميته‌هاي اخلاق در پژوهش پرداختيم ]1[. در اين سخن سردبيري قصد داريم كه به اثرات عالم‌گيري كوويد-19 بر عملكرد كميته‌هاي اخلاق در پژوهش بپردازيم. بروز عالم‌گيري كوويد 19 نه تنها سلامت مردم در تمام نقاط دنيا را كاملاً تحت تأثير خود قرار داد، بلكه به شدت تحقيقات علوم سلامت را نيز، دست‌خوش تغيير نموده است ]2[. با پيدايش و رشد اين عالم‌گيري، بخش اعظمي از تحقيقات علوم سلامت به شناخت جنبه‌هاي مختلف آن اختصاص يافته است. اين نكته، سبب گرديده تا تعداد طرح‌هاي تحقيقاتي كه در زمينه بررسي بيماري كوويد -19 به رشته تحرير در مي‌آيند، با رشد فزاينده‌ايي رو به رو گردد. از همين رو، بر بار كاري كميته‌هاي اخلاق در پژوهش هم افزوده شده است. از يك طرف، ناشناخته بودن اين بيماري، به خودي خود سبب مي‌شود كه هر طرح تحقيقاتي كه درباره‌ آن نوشته مي‌شود، با دقت بيش‌تري در كميته‌هاي اخلاق، مورد بررسي قرار گيرد. از طرف ديگر، ممنوعيت‌هاي برگزاري جلسات حضوري به منظور پرهيز از انتقال بيماري كوويد-19، سبب گرديده است تا برگزاري به موقع جلسات كميته‌هاي اخلاق در پژوهش نيز، با مشكلات بسيار زيادي رو به رو گردد. از همين رو، كميته‌هاي اخلاق در پژوهش بايد در شيوه‌ها‌ي انجام و بررسي طرح‌هاي تحقيقاتي و هم‌چنين شيوه برگزاري جلسات خود، تغييراتي را اعمال مي‌نمودند ]3[. براي نمونه، آژانس پزشكي اروپا(European Medicine Agency) ، در شيوه گرفتن موافقت آگاهانه براي طرح‌هاي خود، تغييراتي را ايجاد كرده است. آن‌ها به محققيني كه پيرامون كوويد-19 مطالعات باليني انجام مي‌دهند، اجازه مي‌دهند كه در شرايط خاص نظير موقعيت‌هاي اضطراري پزشكي، موافقت آگاهانه را به صورت شفاهي دريافت كنند، اما در اولين فرصت ممكن، بايد آن را تبديل به موافقت آگاهانه كتبي نمايند ]4[. هم‌چنين، كميته‌هاي اخلاق در بسياري از كشورهاي جهان سعي نموده‌اند تا با استفاده از تكنولوژي‌هاي در دسترس، جلسات خود را به صورت مجازي (Virtual) برگزار نمايند. آن‌ها هم‌چنين، طرح‌هاي مورد بررسي را از طريق شبكه‌هاي ايميل مطمئن به اعضاء خود ارسال نموده و با وسواس خاص، نه تنها طرح‌هايي را تصويب مي‌نمايند كه انجام آن‌ها ضروري است، بلكه مطمئن شوند تا افراد تحت بررسي حتي در اين شرايط اضطراري نيز، تحت مخاطره‌هاي غير قابل قبول و بي‌مورد قرار نگيرند ]6-5[.

No Abstract