بررسي زن ستيزي و زن ستايي در ديدگاه جامي (با تكيه بر ليلي و مجنون و سلامان و ابسال)

از گذشته تاكنون جايگاه و سيماي زن در ادبيات فارسي يكسان نبوده‌است و در ادوار تاريخي مختلف، جلوه‌اي از زن ستايي و زن ستيزي در آثار ادبي ديده مي‌شود. جامي به عنوان يكي از شعراي دورۀ تيموريان در اشعار خود جلوه‌هاي متفاوتي از زن را مطرح نموده است. در اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي به بررسي ديدگاه  متناقض نماي جامي دربارۀ  سيماي زن در دو مثنوي ليلي و مجنون و سلامان و ابسال پرداخته مي شود. هدف از اين جستار، واكاوي زن ستايي (ليلي و مجنون) و زن ستيزي (سلامان و ابسال) در اشعار جامي است. بررسي سيماي زن در اين دو مثنوي بيانگر دو ديدگاه متضاد در آثار جامي است چنان كه در ليلي و مجنون تصويري مثبت از ويژگي‌هاي زن چون تجلي روح الهي، خردمندي، وفاداري، پاكدامني و ... ارائه نموده و در سلامان و ابسال، زن را موجودي فريبكار، ناقص عقل، وسيلۀ كامجويي مردان، بي و‌فا، كافر نعمت، بدخو و نادان معرفي كرده است. هر چند گاهي در ليلي و مجنون نيز به ندرت شاهد زن ستيزي از زبان بدگويان برضد ليلي هستيم؛ اين امر مي‌تواند هم به شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي دورۀ جامي و هم به ديدگاه شخصي او در ارتباط با زن ستيزي و زن ستايي از ارائه داستان و نمادسازي باشد.