عوامل روان ـ آسيب‌شناختي موثر بر كژكاركردي رفتار رانندگان

حوادث رانندگي هزينه مادي هنگفتي را بر جامعه تحميل مي‌نمايد. گرچه چندين عامل در وقوع اين حوادث ذي‌نقش هستند اما چنين پيداست كه كژرفتاري رانندگي در صدر اين عوامل جاي دارد؛ از همين روي، در اين پژوهش، نقش چند عامل روان ـ آسيب­‌شناختي در وقوع اين نوع كژرفتاري‌ها مورد بررسي قرار گرفته­است. در اين مطالعه، با بهره‌گيري از روش تحقيق همبستگي و با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه چند مرحله‌اي، نمونه‌اي به حجم 2900 نفر از رانندگان سراسر كشور انتخاب شد. آنگاه با استفاده از پرسش‌نامه‌هاي استاندارد، كژرفتارهاي رانندگي و عوامل روان ـ آسيب‌شناختي آنان‌ اندازه‌گيري شد. روايي پرسش‌نامه نيز به‌ترتيب از طريق روايي صوري و منطقي و نيز پايايي آن‌ به‌وسيله ضريب الفاي كرونباخ به دست آمد. داده‌هاي‌ جمع‌آوري‌شده به كمك نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون‌هاي آماري همبستگي و رگرسيون چند متغيره، مورد تجزيه­وتحليل قرار گرفت و براي بررسي از‌ آزمون آماري استفاده شد. نتايج حاصل از‌ آزمون همبستگي پيرسون درخصوص رابطه انواع اختلال روان‌شناختي با كژرفتاري در رانندگي نشان داد كه پنج عامل روان‌شناختي همبستگي معناداري با كژرفتاري در رانندگي دارند؛ اما ضريب همبستگي نشانه‌هاي پاتولوژيك و اعتياد با كژرفتاري بيش از رابطه سه عامل ديگر با اين متغير است. طبق نتايج، بين تمامي عوامل آسيب‌شناختي و كژرفتاري رانندگي، رابطه معناداري وجود دارد؛ همچنين، تحليل رگرسيون آشكار ساخت كه اين عوامل(اعم از احساس‌جويي، پرخاشگري و علائم باليني) حدود نيمي از واريانس كژرفتاري رانندگي را تبيين مي‌نمايند.