بررسي تأثير فناوري اطلاعات و ارتباطات (نوآوري) بر رشد اقتصادي و شاخص توسعه انساني با بهره گيري از روش رگرسيون به‌ظاهر نامرتبط (SUR) (شواهدي از كشورهاي منا (MENA))

Investigation of Information and Communication Technology (Innovation) on Economic Growth and Human Development Index of MENA Countries Using Seemingly Irrelevant Regression (SUR)

اقتصاددانان حداقل از زمان كتاب ثروت ملل آدام اسميت در سال 1776 همواره در پي پاسخ به اين سوال هستند كه چرا برخي مكان‌ها رشد مي‌كنند، رونق مي‌گيرند و به استانداردهاي زندگي بالاتري دست مي‌يابند. از اين رو، داشتن رشد و توسعه بالا، سبب برخورداري آحاد جامعه از امكانات و مزاياي اقتصادي و اجتماعي بسياري مي شود. هدف از اين مقاله بررسي رابطه تجربي بين فناوري اطلاعات و ارتباطات و رشد و شاخص توسعه انساني در كشورهاي حوزه منا است. بدين منظور در اين پژوهش از داده هاي پانل در بازه سالانه 2000 تا 2019 براي كشورهاي عضو منا استفاده شده است. نتايج تجربي به‌دست‌آمده با استفاده از روش رگرسيون به‌ظاهر نامرتبط (SUR) نشان مي‌دهد كه فناوري اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادي به ميزان 0.003 درصد و بر شاخص توسعه انساني به ميزان 0.192 واحد در كشورهاي منا تأثير مثبت و معناداري داشته است. همچنين ساير متغيرهاي پژوهش از جمله بازبودن تجاري، سرمايه گذاري مستقيم خارجي و تشكيل سرمايه ثبات ناخالص بر رشد اقتصادي به ترتيب به ميزان 0.002، 0.001 و 0.001 درصد و بر شاخص توسعه انساني به ترتيب به ميزان 0.380، 0.071 و 0.321 واحد تأثير مثبت و معناداري داشته اند. همچنين شايان ذكر است كه در معادله رشد اقتصادي متغير سرمايه گذاري مستقيم خارجي معنادار به دست نيامده است.

Economists, at least since Adam Smith's book The Wealth of Nations in 1776, have sought to answer the question of why some places are growing, prospering, and achieving higher living standards. Therefore, high growth and development cause many economic and social facilities and benefits to individuals. This article aims to investigate the empirical relationship between information and communication technology and growth and human development index in Mena countries. For this purpose, in this study, panel data in the annual period from 2000 to 2019 for MENA member countries have been used. Experimental results obtained using the seemingly unrelated regression (SUR) method show that information and communication technology has a positive and significant effect on the economic growth of 0.03 percent and human development index of 0.192 units in MENA countries. Also, other research variables such as trade openness, foreign direct investment, and gross stability capital formation on economic growth by 0.002, 0.001, and 0.001 percent, respectively, and on the human development index by 0.380, respectively 0.071 and 0.321 had a positive and significant effect. It is worth noting that in the economic growth equation, the variable of foreign direct investment is not significant.