معامله اتهام در حقوق كيفري امريكا و ايران و تأثير آن بر قضازدايي با رويكرد فقهي

The Plea Bargaining in the Criminal Law of the US and Iran and its Effect on Diversion with a Jurisprudential Approach

زمينه و هدف: معامله اتهام يكي از رويكردهاي شناخته شده در عرصه حقوق كيفري است كه ابتدا در امريكا مطرح شد و سپس جايگاه خاصي در نظام هاي حقوقي پيدا كرده است. هدف پژوهش حاضر نيز بررسي نقش معامله اتهام در حقوق كيفري ايران و امريكا و تأثير آن بر قضازدايي است كه از منظري فقهي نيز دنبال مي‌شود. مواد و روش‌ها: روش مطالعه حاضر توصيفي-تحليلي و استناد به مقالات، كتب و اسناد مرتبط در حيطه حقوق كيفري و قضايي است. يافته‌ها: موافقان معامله اتهام آن را راهي براي قضازدايي و كاهش جرايم دانسته و مخالفان بر پيامدهاي آن از جمله اجبار در حضور، محكوميت بي گناهان و فقدان تضامين از سوي مجرمان توجه نشان مي‌دهند. ملاحظات اخلاقي: پژوهش حاضر با حفظ حقوق مؤلفين و رعايت اصول اخلاق نگارش به رشته تحرير درآمده است. نتيجه گيري: عدم قوانين جامع در اين حوزه در آمريكا موجب شده است تا چالش‌هايي چون محكوميت بي‌گناهان ايجاد شود. اما در نظام كيفري ايران، وجود ظرفيت‌هاي عدالت ترميمي فرصت مناسبي براي به رسميت شناختن معامله اتهام است. از اين‌رو، پيش‌بيني اين نهاد در نظام كيفري ايران علاوه بر آنكه از حجم پرونده‌ها و هزينه‌هاي دادرسي مي‌كاهد، موجب شرمساري بازپذيرنده متهم مي‌شود.

Background and Aim: The plea bargaining is one of the wellknown approaches in the field of criminal law, which was first introduced in the United States and then has found a special place in legal systems. The purpose of the present study is to investigate the role of the plea bargaining in the criminal law of Iran and the United States and its effect on diversion, which is also examined from a jurisprudential perspective. Materials and Methods: The method of the present study is descriptive-analytical as well as citing articles, books and related documents in the field of criminal and judicial law. Ethical considerations: The present study has been written while preserving the rights of authors and observing the codes of writing ethics. Results: Proponents of the plea bargaining see the agreement as a way toward diversion and crime reduction, while opponents emphasize the consequences such as presence coercion, conviction of innocents, and lack of guarantees from offenders. Conclusion: Lack of comprehensive laws in this area in the United States has led to challenges such as the conviction of innocents. However, in the penal system of Iran, the existence of restorative justice capacities provides a good opportunity to acknowledge such an agreement. Therefore, the incorporation of this approach in the penal system of Iran, apart from reducing the volume of cases and court costs, elicits reintegrative shaming from the accused.