اثر نقض غيرمتخلفانه قرارداد بر جبران خسارت در فقه و نظام حقوقي ايران

The Effect of Non- infringement of Contract breach on Compensation in Iranian Jurisprudence and Legal System

زمينه و هدف: براساس مواد 227 و 229 قانون مدني ايران، نقض تعهد به سبب فعل و اراده متعهد، از شرايط مطالبه خسارت قراردادي مي باشد اما در «نقض غيرمتخلفانه قرارداد» همچون نقض به سبب تعذر و تعسر، نقض تعهد قابل انتساب به فعل و اراده متعهد نيست. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به اين پرسش است كه چرا تعذر و تعسر از حيث خارجي بودن، ماهيت يكسان دارند اما آثار حقوقي آنها نسبت به قواعد جبران خسارت مختلف جلوه مي كند. مواد و روش‌ها: اين تحقيق از نوع نظري بوده ‌روش تحقيق به صورت توصيفي تحليلي ميباشد و روش جمعآوري اطلاعات بصورت كتابخانهاي است و با مراجعه به اسناد، كتب و مقالات صورت گرفته است. يافته‌ها: در نظام حقوقي ايران و فقه اسلامي، نقض قرارداد به دو دسته‌ي نقض قابل انتساب و غير قابل انتساب به فعل و اراده متعهد تقسيم مي‌شود. همچنين «تخلف» بايد به «عدم قابليت انتساب به اراده متعهد» تعبير شود زيرا متبادر از كلمه خارجي هر چيزي است كه خارج از وجود متعهد است. ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصالت متون، صداقت و امانت‌داري رعايت شده است. نتيجه‌گيري: اختلاف در تعذر و تعسر مي‌تواند در نتيجه ارزيابي عواملي همچون: مفهوم عامل خارجي نقض، ميزان پيش بيني موانع حادث شده و ميزان بقاي عين تعهد نقض شده باشد. * اين مقاله برگرفته از رساله دكتري دانشجو سيد رئوف شجاعينژاد ميباشد.

Background and Aim: According to Articles 227 and 229 of the Civil Code of Iran, breach of obligation due to the act and will of the obligor is one of the conditions for claiming contractual damages. But in "non- infringement breach of contract" such as breach due to excuse and breach, breach of obligation can not be attributed to the act and will of the obligee. The purpose of this study is to answer the question why excuses and complaints are the same in terms of being foreign, but their legal effects are different from the rules of compensation. Materials and Methods: This research is of theoretical type and the research method is descriptive-analytical and the method of data collection is library and has been done by referring to documents, books and articles. Findings: In the Iranian legal system and Islamic jurisprudence, breach of contract is divided into two categories: breach attributable and non-attributable to the act and will of the obligee. "breach" should also be interpreted as "inability to be attributed to the will of the obligee" because the word "external" means anything that is outside the existence of the obligee. Ethical Considerations: this research, while observing the authenticity of the texts, honesty and fidelity have been observed. Conclusion: The difference in excuse can be as a result of evaluating factors such as: the concept of external factor of breach, the degree of anticipation of obstacles and the degree of survival of the same breach of obligation. * This article is derived from Seyed Rauof Shojaei Nezhad's dissertation.