بررسي تأثير اسقاط خيار در موضوع عقد از منظر حقوق و اقتصاد

Investigating the effect of abortion in the subject of contract from the perspective of law and economics

زمينه و هدف: يكي از مسائل بسيار مهم كه كمتر بدان پرداخته‌شده و تا حد زيادي مغفول واقع‌شده تأثير اسقاط خيار در معامله بر اقتصاد (جبران خسارت) با رويكرد فقهي حقوقي است؛ بدين معنا كه اسقاط خيار در معامله چه تأثيري بر جبران خسارت داشته و در حالتي كه يكي از طرفين اقدام به اسقاط حق خيار خويش نموده است چگونه و با تكيه بر چه مباني‌اي مي‌تواند مباردت به دريافت خسارت نمايد. در مقاله حاضر به بررسي موضوع مورداشاره پرداخته‌شده است. مواد و روش‌ها: مقاله توصيفي تحليلي بوده و با استفاده از روش كتابخانه‌اي به بررسي سؤال مورداشاره پرداخته است. ملاحظات اخلاقي: در اين مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داري رعايت شده است. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد اسقاط خيار در معامله از منظر اقتصادي لزوما به معناي عدم جبران خسارت نيست، در پرتو قواعد فقهي مانند قاعده لاضرر و قاعده نفي عسر و حرج و اصول حقوقي چون دارا شدن بلاجهت، مي‌توان قائل به پذيرش اين نظر شد كه علي‌رغم اقدام به اسقاط حق فسخ، جبران خسارت همچنان امكان‌پذير است. نتيجه‌گيري: اسقاط حق خيار صرفا در صورتي امكان پذير است كه مشخص شود مبناي خيار، جبران ضرر است و با رفع ضرر، نيازي به وجود خيار نيست. اما آنجا كه مبناي خيار برهم خوردن تعادل بهاي عوضين نيز هست خيار از بين نمي رود.

Background and Aim: One of the most important issues that has been less addressed and largely neglected is the effect of extinction in the transaction on the economy with a legal jurisprudential approach; That is, what effect does the abrogation of the option clause have on the compensation in the transaction, and in the event that one of the parties has abrogated his right of choice, and on what grounds can he receive damages? In the present article, the mentioned subject has been studied. Materials and Methods: This is a descriptive-analytical article using the library method to examine the question in question. Ethical considerations: In this article, the originality of the texts, honesty and trustworthiness have been observed. Findings: The findings showed that the abolition of option clause in the transaction from an economic point of view does not necessarily mean non-compensation and in the light of jurisprudential rules such as the Rule of prohibition of detriment and the rule of Indigestion and embarrassment and legal principles such as unjustified possession, it can be accepted that despite It is still possible to cancel the right of termination, compensation. Conclusion: The right of option clause is revoked if it is realized that option clause is only a means of compensation and with the elimination of loss, the existence of option clause will be useless. For this reason, although the other party eliminates the loss by giving a difference in price, the option clause is not destroyed because the basis of the option clause, in addition to compensating for the loss, is to upset the balance of the exchange price.