اثر حفاظت (قرق) بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك پارك جنگلي گيسوم و ذخيره‌گاه دكتر درستكار در استان گيلان

Effect of Conservation on Physical and Chemical Properties of Gisum Forest Park Soil and Dr. Dorostkar Warehouse in province Guilan

حضور بيش ازحددام و همچنين جنگل نشينان روستاهاي اطراف جنگل ازمهمترين عواملي هستندكه روندتخريب اكوسيستم هاي جنگلي راتسريع كرده اند.قرق يكي ازروش هاي اصلاحي ساده مديريتي است كه باعث بهبودشرايط فيزيكي وشيميايي خاك ميگردد.اين تحقيق به منظورتعيين اثرمديريت چراي انواع دام(حيات وحش و دام اهلي) وحضورانسان بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در دو منطقه حفاظت شده (ذخيرگاه دكتر درستكار) به مساحت171هكتار و حقاظت نشده (پارك جنگلي گيسوم) به مساحت 1123/1 هكتار در استان گيلان انجام شد.به منظور نمونه برداري از روش نمونه‌برداري سيستماتيك با شروع نقطه تصادفي با ابعاد شبكه 150×200 متري استفاده شد. در مجموع تعداد 60 قطعه‌نمونه در دو منطقه حفاظت‌شده و حفاظت نشده برداشت گرديد.در داخل هر قطعه‌نمونه نمونه‌اي از خاك سطحي (عمق0 تا 20) براي تجزيه برخي از مهم‌ترين خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك برداشت و در آزمايشگاه مورد تجزيه‌و‌تحليل قرار گرفت. نتايج به‌دست‌آمده از آزمون دوطرفه تي- استيودنت نشان داد در رابطه با خصوصيات فيزيكي خاك دو عامل رطوبت اشباع و شن و در رابطه با خصوصيات شيميايي خاك تنها پتاسيم در دو منطقه با يكديگر اختلاف معني‌داري را نشان دادند.به طور كلي مقدار ميانگين جرم مخصوص ظاهري، رطوبت اشباع، رس، سيلت، كربن آلي و پتاسيم درمنطقه حفاظت نشده بيشترازمنطقه حفاظت‌شده به‌دست‌آمده و ميزان تخلخل، شن، اسيديته و فسفر در منطقه حفاظت‌شده داراي مقدار ميانگين بيشتري نسبت به منطقه حفاظت نشده بودند.به طوركلي نتايج نشان داد كه در منطقه قرق با اعمال قرق،خصوصيات خاك در مسير توالي و رسيدن به شرايط ايده-آل قرار گرفته است اماهمچنان اين منطقه نيازبه توجه و ادامه حفاظت دارد.

Excessive presence of livestock as well as forest dwellers in the villages around the forest are the most important factors that have accelerated the process of destruction of forest ecosystems. Area protection is one ofthe simple management improvement methods that improves the physical and chemical conditions of the soil. This study was conducted to determine the effect of grazing management of livestock (wildlife and domestic livestock) and human presence on physical and chemical properties of soil in two protected areas with an area of 171 hectares and unprotected with an area of 1123.1 hectares inGuilan province. Systematic sampling method was used starting with a random point with a grid size of 150 × 200 meters and a total of 60 samples were taken in both protected and unprotected areas. Inside each sample plot, a mixture of topsoil (depth 0 to 20) was taken to decompose some of the most important physical and chemical properties of the soil and transferred to the laboratory. The results obtained from the two-way t-student test showed that in relation to the physical properties of the soil, two factors, saturated moisture and sand, and in relation to the chemical properties of the soil, only potassium in the two regions showed significant differences. In general, the mean values of bulk density, saturated moisture, clay, silt, organic carbon and potassium in the unprotected area were higher than the obtained protected area and the other factors in the protected area had a higher average value than the unprotected area.