تحليل تغييرات زماني شدت جزيره حرارتي شبانه شهر تهران

Temporal analysis of nighttime surface urban heat island intensity in Tehran

پژوهش پيش رو سعي دارد تا با بهره‌گيري از تصاوير ماهواره‌اي MODIS، درجه حرارت شبانه سطح زمين را در شهر تهران و حومه آن مورد واكاوي قرار دهد. بدين منظور ويژگي‌هاي درجه حرارت شبانه در شهر تهران و حومه آن از طريق داده‌هاي MOD11A2 نسخه 6 به صورت ميانگين‌هاي 8 روزه براي شب (22:30) با قدرت تفكيك 1 كيلومتر طي سال‌هاي 2000 تا 2021 جمع‌آوري شدند. سري زماني درجه حرارت سطح زمين در مركز و حومه شهر تهران بدست آمد و از طريق آن سري زماني شدت جزيره حرارتي سطح زمين طي شب محاسبه گرديد. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه روند تغييرات درجه حرارت شبانه در مركز شهر تهران كاملا متفاوت از حومه آن است بدين صورت كه همزمان با افزايش معنادار درجه حرارت شبانه سطح زمين در حومه شهر، روند معناداري در درجه حرارت شبانه سطح زمين در مركز شهر مشاهده نمي‌شود. از اين رو آهنگ شتابان افزايش درجه حرارت شبانه در حومه شهر نسبت به مركز آن، روند نزولي جزيره حرارتي سطح شهر را سبب شده است بدين صورت كه در مقياس فصلي و سالانه روند كاهشي شدت جزيره حرارتي سطح شهر در سطح اطمينان 99 درصد معنادار بوده است. با توجه به نتايج بدست آمده مي توان اظهار داشت، اگرچه در سال‌هاي اخير زمين گرمتر شده است ولي ميزان گرم شدن مركز شهر و حومه آن به يك اندازه نبوده است بنابراين شدت جزيره حرارتي شبانه سطح زمين در تهران يك روند كاهشي معنادار را به صورت فصلي و سالانه ثبت كرده است.

This research tries to investigate the nighttime land surface temperature (NLST) (22:30) in Tehran City and its suburbs by using MODIS satellite images from 2000 to 2021. In this regard, NLST characteristics in the urban and suburbs of Tehran were obtained through the MOD11A2 Version 6 product. These data provide an average 8-day per-pixel land surface temperature with a 1-kilometer spatial resolution in a 1200 by 1200 km grid. The NLST time series were obtained for the urban and suburbs, through which the nighttime surface urban heat island (NSUHI) time series were calculated. The results showed that the trend of NLST in the urban is completely different from suburbs. Although NLST shows a significant declining trend in the suburbs, it does not show any significant trend in the urban, Hence the further increase of NLST in the suburbs has caused the downward trend of NSUHI. The results of Mann-Kendall showed that the NSUHI time series had experienced a decreasing trend seasonally and annually, which is significant at the 99% confidence level. Although the earth has become warmer in recent years, the rate of warming in the urban and suburbs has not been the same, so NSUHI in Tehran has recorded a significant downward trend seasonally and annually.