كليدواژه :
شاخص خشكي , تبخير پتانسيل , تغيير اقليم , بارش , دما
چكيده فارسي :
يكي از بزرگترين نگراني‌هاي بشر در سال‌هاي اخير، تاثيرات حاصل از تغييرات اقليمي بر منابع طبيعي در سطوح محلي، منطقه‌اي و جهاني است. يكي از اين اثرات، تغيير و روند در شاخص خشكي و دگرگوني شرايط هيدرواكولوژي مناطق مي‌باشد. هدف اين تحقيق بررسي روند شاخص خشكي(IA) در ايستگاه‌هاي نوار شمالي كشور طي دوره 2019-1982 است. براي محاسبه‌ي تبخير پتانسيل روزانه از معادله پنمن استفاده شده و در نهايت با استفاده از پارامترهاي بارش و تبخير پتانسيل مقادير شاخص خشكي محاسبه شده است. نتايج نشان مي‌دهد در ايستگاه‌ها نوار شمالي ايران براي بازه زماني 2019-1982 مقاير بارش با روند كاهش مواجه بوده است به طوري كه در ايستگاه انزلي مقادير بارش‌ها در دوره 2019-2012 حدود 300 ميلي‌متر نسبت به دوره 10 ساله 1991-1982 كاهش داشته است. از طرف ديگر مقادير دما نيز در ايستگاه‌هاي شمال كشور با افزايش مواجه بوده است. مقادير افزايش دما در ايستگاه-هاي رشت، رامسر، گرگان، بابلسر و انزلي به ترتيب حدود 1، 7/1، 1/0، 9/1 و 5/1 درجه سانتي‌گراد بوده است. بررسي‌ها نشان داد شاخص خشكي در تمام ايستگاه‌هاي مورد مطالعه در دوره 2019-1982 داراي روند كاهشي است. بيشترين شيب كاهشي در بين ايستگاه‌هاي مورد مطالعه نيز مربوط به ايستگاه انزلي بوده است. روند شاخص خشكي در دوره 2019-2012 نسبت به دوره 10 ساله 1991-1982 در ايستگاه‌هاي رشت، رامسر، گرگان، بابلسر و انزلي به ترتيب 178/0-، 011/0-، 091/0-، 142/0- و 420/0- بوده است.
چكيده لاتين :
The impact of climate change on natural resources has become one of the greatest human concerns at the local, regional and global levels in recent years. One of negative impact of climate change is change of aridity index trend and transformation of hydro-ecological conditions in different regions. The main objective of this research is to evaluate the trend of Aridity index (IA) in northern stations of Iran during the period 1982-2009. To do so, the Penman equation was used to calculate the daily potential evaporation. Thereafter, the drought index values were calculated using the precipitation and potential evaporation parameters. Results demonstrate that precipitation values have been decreased during 1982-2019 in northern strip of Iran, so that precipitation has decreased by 300 mm during 2012-2019 in Bandar-e-Anzali station compared to the 10-year period (1982-1991). Temperature values have also increased in the northern stations of the country. Air temperature has increased about 1, 1.7, 0.1, 1.9 and 1.) 5C° ) in Rasht, Ramsar, Gorgan, Babolsar and Bandar-e-Anzali stations respectively. Furthermore, drought index represents a decreasing trend in all studied station during 1982-2019. The trend of Aridity index during 2019-2012 compared to the 10-year period (1982-1991) are -0.178, -0.011, -0.091, -0.142 and -0.420 in Rasht, Ramsar, Gorgan, Babolsar and Anzali stations, respectively.
