چكيده فارسي :
معدن و صنايع معدني با سهمي كمتر از يك درصد توليد ناخالص ملي و 5 درصد از صادرات غيرنفتي تامين‌كننده مواد اوليه بسياري از صنايع است و نقش بسزايي در خودكفايي اقتصادي، اشتغال مولد، افزايش نرخ رشد اقتصادي و درآمد سرانه دارد. اين در حالي است كه با وجود مواهب معدني كه ايران از آن برخوردار است، صنايع معدني نه تنها در صادرات كشور، بلكه در توليد ملي نيز جايگاه چنداني ندارد و بيانگر صادرات مواد خام و منبع محور است كه نيازمند تجديدنظر اساسي در ساختار صادرات كشور است. در اين راستا، هدف اصلي اين مقاله بررسي و ارزيابي كارايي 16 شركت معدني فعال در بورس اوراق بهادار تهران است تا ضمن ارزيابي كارايي آن‌ها، كاراترين شركت‌ها، براي الگوبرداري ساير شركتهاي معدني معرفي شوند. در اين مطالعه با استفاده از روش ناپارامتري و داده‌هاي سامانه اطلاع‌رساني ناشران كدال در سال 1398، كارايي شركتهاي معدني فعال در بورس با دو فرض، بازدهي ثابت نسبت به مقياس و بازدهي متغير نسبت به مقياس ارزيابي شده است. نتايج اين مطالعه نشان داد كه كارايي مقياس 80 درصد و ميانگين كارايي مديريت 74 درصد است. اين بدين معني است كه زيربخش‌هاي شركتهاي معدني با فرض ثبات ساير شرايط، به لحاظ مقياس و مديريت، داراي فضاي خالي‌اند، به عبارتي از عوامل مورد استفاده مانند نيروي انساني، تجهيزات استخراج، حمل و نقل و دستگاه‌هاي سنگين و سبك به طور بهينه بهره‌برداري نمي‌كنند. نتايج ديگر مطالعه نشان داد كه ميانگين كل كارايي شركتهاي معدني بورسي 62 درصد است كه با توجه به الگو بودن شركتهاي دماوند، معدني و صنعتي گل‌گهر، معدني و صنعتي چادرملو و توسعه معادن روي ايران، توصيه مي‌شود شركتهاي معدني ناكارا براي افزايش كارايي نسبت به الگوبرداري از آن‌ها اقدام كنند.
چكيده لاتين :
Mining and mineral industries supply raw materials to many industries and play an important role in economic self-sufficiency, productive employment, increasing economic growth and per capita income. However, despite the mineral benefits that Iran enjoys, the mining industry has little place not only in the country's exports, but also in national production. In this regard, the main purpose of this article is to review and evaluate the performance of 16 mining companies operating in the Tehran Stock Exchange to evaluate their performance, the most efficient companies to be introduced as role models for other mining companies. In this study, using nonparametric method and data of Kadal Publishers Information System in 1398, the efficiency of mining companies operating in the stock market has been evaluated with two assumptions, constant return to scale and variable return to scale. The results of this study showed that the scale efficiency is 80% and the average management efficiency is 74%. This means that the subdivisions of mining companies, assuming the stability of other conditions, in terms of scale and management, have empty space, in other words, the factors used such as manpower, mining equipment, transportation and heavy and light equipment in a They do not use optimally. Other results of the study showed that the average efficiency of the listed mining companies in the country is 62%. Due to the model of Damavand, Gol Gohar mining and industrial companies, Chadormelo mining and industrial companies and the development of mines in Iran, mining companies are recommended. Inefficiently to imitate them in order to increase efficiency.
