مطالعه تطبيقي نظام حقوقي ايران، كانادا و اتحاديه اروپا در زمينه اخذ ماليات از درآمد‌هاي حاصل از اموال فكري

A Comparative Study between the Iranian, Canadian, and European unio‎n Legal Systems on Taxation of Income from Intellectual Properties

رشته حقوق مالياتي به طور عام و رشته حقوق ماليات اموال فكري به طور خاص، از جمله گرايش‌هاي علم حقوق هستند كه اهميت آنها در نظام حقوقي ما تا حد زيادي مورد غفلت واقع شده است. در حالي كه امروزه كشورهاي توسعه يافته به منظور وضع ماليات بر درآمدهاي حاصل از مالكيت فكري، رژيم‌هاي مالياتي مستقل و علي حده‌اي تحت عنوان patent box را تدوين كرده‌اند، قانون‌گذار ايراني تنها در چند ماده از قانون ماليات‌هاي مستقيم و آيين‌نامه اجرايي قانون حمايت از شركت‌ها و موسسات دانش بنيان و تجاري سازي نوآوري‌ها و اختراعات به طور پراكنده به اخذ ماليات ازاموال فكري اشاره كرده است. نبود قانوني خاص درخصوص وضع ماليات بر درآمدهاي ناشي از مالكيت فكري، ضعف و كمبود منابع و پژوهش‌هاي حقوقي در زمينه وضع ماليات بر درآمدهاي ناشي از مالكيت فكري، رشد چشمگير اهميت اموال فكري به مثابه يكي از عوامل توليد در عرصه اقتصاد و سهل و آسان‌تر بودن توسل به شيوه‌هاي فرار مالياتي توسط موديان مربوطه در زمينه پرداخت ماليات بر درآمدهاي ناشي از اموال فكري منجر به شكل‌گيري پژوهش حاضر شد. اين نوشتار با اتخاذ رويكردي تطبيقي در نظر دارد تا نسبت به انتقال دانش نوين كشورهاي پيشرو در زمينه اخذ ماليات از اموال فكري به نظام حقوقي كشور از طريق پيشنهاد چارچوب حقوقي مبتني بر واقعيت‌هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي امروز كشور گام بردارد.

Tax law, in general, and the field of taxation of intellectual property, in particular, are legal majors which their significance has largely been overlooked in our legal system. Developed countries have advanced independent tax regimes entitled ‘patent box regimes’ to tax intellectual property income. However, the Iranian legislator, in ‘the Iranian Direct Tax Code’ and ‘the Executive Code of the Law on the Protection of Enterprises and Institutions of Expressions and the Commercialization of Innovations and Inventions’ has sporadically addressed taxation of intellectual properties. The lack of a specific law on the taxation of income from intellectual property, the lack of literature on the taxation of income from intellectual property, the dramatic growth of the importance of intellectual property as one of the factors of production in the field of economic, etc. justify conducting comprehensive legal research in this regard. Accordingly, this paper intends to adopt a comparative approach to glean some workable lessons from the tax systems of some developed countries in taxation of intellectual properties. This paper, then, proposes a legal framework based on the social, political and economic realities of our country.