تأثير تنش كم‌آبي و محلول‌پاشي نانواكسيد روي بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي توده‌هاي پنيرباد (.Withania coagulans L)

The Effect of Water Deficit Stress and Foliar Application of Zinc Oxide Nano Particles on Morphophysiological Characteristics of Landraces Withania coagulans L

به­ منظور ارزيابي تأثير تنش كم‌آبي و محلول‌پاشي نانواكسيد روي بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي توده‌هاي پنيرباد، آزمايشي به­ صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل­ هاي آزمايش شامل رژيم­‌هاي مختلف آبياري (شاهد= آبياري مطلوب)، (تنش متوسط) و (تنش شديد) و توده­‌هاي بذر پنيرباد (فنوج، خاش، سراوان و سرباز) و محلول‌پاشي نانواكسيدروي و بدون كاربرد آن، در سال 98-1397 در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس انجام شد. بيشترين سطح برگ (583/92 سانتي­متر مربع) مربوط به توده سرباز در آبياري شاهد و كمترين سطح برگ (245/88 سانتي­متر مربع) مربوط به توده خاش در تنش كم‌آبي شديد بود. براساس نتايج مقايسه ميانگين بيشترين وزن خشك گياه (1/76 گرم) مربوط به توده سرباز و آبياري شاهد و كمترين وزن خشك گياه (0/63 گرم) مربوط به توده فنوج و تنش كم‌آبي شديد بود. همچنين، بيشترين مقدار كلروفيل a (2/55 ميكرومول بر گرم) مربوط به توده خاش در آبياري شاهد و محلول­ پاشي نانواكسيدروي بود. بيشترين مقدار كلروفيل b (1/26 ميكرومول بر گرم) مربوط به توده فنوج در آبياري شاهد و محلول­ پاشي نانواكسيدروي بود كه تفاوت معني‌داري با ساير توده‌ها نداشت. همچنين، كمترين مقدار كلروفيل b (0/62 ميكرومول بر گرم) مربوط به توده خاش در تنش كم‌آبي شديد و بدون محلول­ پاشي نانواكسيدروي بود. توده سرباز بيشترين مقدار آنتوسيانين (0/3 ميكرو مول بر گرم) را در تيمار كم‌آبي شديد و عدم محلول­ پاشي نانواكسيدروي به خود اختصاص داد كه تفاوت معني‌داري با توده سراوان نداشت و كمترين مقدار آنتوسيانين (0/146 ميكرومول بر گرم) مربوط به توده فنوج در تيمار كم‌آبي شديد همراه با محلول­ پاشي نانواكسيدروي بود. بنابراين، تنش كم‌آبي شديد سبب كاهش مقدار صفات مورد آزمايش گرديد. توده سرباز نسبت به ساير توده‌ها نسبت به شرايط تنش كم‌آبي شديد تحمل بهتري نشان داد. استفاده از محلول‌پاشي نانواكسيدروي سبب بهبود رشد گياه و افزايش برخي از صفات مورد آزمايش در شرايط تنش گرديد.

In order to evaluate the effect of water deficit stress and foliar application of zinc oxide nano particles on morphophysiological characteristics in Withania coagulans L. landraces, a factorial experiment in a completely randomized design with 3 replications was setup. The experiment included various irrigation regimes (control), (medium stress), (severe stress), four landraces (Fanuj, Khash, Saravan and Sarbaz), with and without foliar application of zinc oxide nano particles. The experiment was conducted in green house of the faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, during 2018-2019. The highest leaf area (538.92 cm2) was related to Sarbaz in control irrigation and the lowest leaf area (245.88 cm2) was related to Khash in severe water deficit stress. Based on the comparison results, the mean of maximum plant dry weight (1.76 g) was related to Sarbaz and control irrigation and the lowest plant dry weight (0.63 g) was related to Fanuj and severe water deficit stress. Also, the highest amount of chlorophyll a (2.55 μmol.g-1) was related to Khash, control irrigation and foliar application of zinc oxide nano particles. The highest amount of chlorophyll b (1.26 μmol.g-1) was related to Fanuj, control irrigation and foliar application of zinc oxide nano particles, which was not significantly different from other landraces. Also, the lowest amount of chlorophyll b (0.62 μmol.g-1) was related to Khash, severe water deficit stress and without foliar application of zinc oxide nano particles. Sarbaz had the highest amount of anthocyanin (0.3 μmol.g-1) in the treatment of severe water deficit stress and lack of foliar application of zinc oxide nano particles, which was not significantly different from Saravan. Also, the lowest amount of anthocyanin (0.146 μmol.g-1) was related to Fanuj in the treatment of severe water deficit stress with foliar application of zinc oxide nano particles. Severe water deficit stress reduced the amount of traits tested. Also, the Sarbaz showed good tolerance to water deficit stress conditions compared to other landraces. The foliar application of zinc oxide nano particles also improved plant growth and increased some of the tested traits under stress conditions.