مقايسه اثربخشي درمان تعاملي والد-كودك(PCIT)، آموزش ذهن‌آگاهي كودك محور و برنامه والدين سال‌هاي باورنكردني(IY) بر نشانه‌هاي بروني‌سازي شده دانش‌آموزان دوره اول ابتدايي شهر تبريز

Comparing the Effectiveness of Parent-Child Interaction Therapy (Pcit), Child-Centered Mindfulness Instruction (Burdick) and Incredible Years Parents Program Instruction (Iy) on Decreased Externalizing Symptoms of First Period Elementary Students in Tabriz

هدف اين پژوهش تعيين تفاوت اثربخشي درمان تعاملي والد-كودك(PCIT)، ذهن‌آگاهي كودك محور(بورديك) و برنامه سال‌هاي باورنكردني(IY) بر نشانه‌هاي بروني‌سازي‌شده دانش‌آموزان دوره اول ابتدايي شهر تبريز بود. در قالب طرح نيمه آزمايشي از نوع طرح پيش‌آزمون – پس‌آزمون و پيگيري با سه گروه آزمايش و يك گروه كنترل و اجراي پرسشنامه رفتاري كودك(CBCL) آخنباخ نسخه والدين اطلاعات لازم جمع‌آوري شد. جامعه آماري شامل كليه مادران و دانش‌آموزان دوره‌ي اول ابتدايي شهر تبريز در سال تحصيلي 1399-1398 بود. نمونه شامل 40 نفر دانش‌آموز به همراه مادران‌شان است كه 30 نفر در سه گروه 10 نفره به عنوان گروه‌هاي آزمايشي و 10 نفر به عنوان گروه كنترل به روش داوطلبانه و مبتني بر معيارهاي ورود انتخاب شدند. پس از برگزاري دوره‌هاي آموزشي(تعاملي والد-كودك، ذهن‌آگاهي كودك‌محور و سال‌هاي باورنكردني) طي 3 ماه و تحليل داده‌ها با روش تحليل واريانس مختلط، نتايج نشان داد كه روش‌هاي درماني تعاملي والد-كودك، ذهن‌آگاهي كودك‌محور و برنامه سال‌هاي باورنكردني بر كاهش نمرات بروني‌سازي شده دانش‌آموزان از جلسه‌ي پيش‌آزمون تا جلسه‌ي پيگيري مؤثرند(0/001>p). نتايج آزمون بونفروني نشان داد كه روش درمان تعاملي والد-كودك اثربخش‌تر از روش ذهن‌آگاهي كودك‌محور در كاهش نشانه‌هاي بروني‌سازي شده دانش‌آموزان است(0/013=P). همچنين برنامه آموزش سال‌هاي باورنكردني نسبت به آموزش ذهن‌آگاهي كودك محور در كاهش نشانه‌هاي بروني‌سازي‌شده دانش‌آموزان اثربخش‌تر بوده است(0/001=P).

The purpose of this research was to determine the difference among effectiveness of parent-child interaction therapy (PCIT), child-centered mindfulness instruction (Burdick) and incredible years' program (IY) on decreased externalizing symptoms of first period elementary students in Tabriz. Necessary data was collected in the framework of semi-experimental design of pre-test, post-test kind and follow-up with three experimental groups and one control and administration of Achenbach' child behavior questionnaire (CBCL) – parents' version. The statistical population was all the first period elementary students of Tabriz and their mothers during 2020-2021. The sample included 40 students with their mothers that 30 people were selected as experimental groups and 10 people as control group through volunteer method and based on inclusion criteria. After holding treatment periods (parent-child interaction therapy, child-centered mindfulness and incredible years (IY) during three months and data analysis by mixed variance analysis, the results showed that treatment methods of parent-child interaction, child-centered mindfulness and incredible years' program (IY) were effective on decreased scores of externalizing behaviors of the students since pre-test session till follow-up session. the results of Bonferoni's test showed that the method parent-child interaction is more effective than the treatment method of child-centered mindfulness on decreased externalizing symptoms of the students. Also, the program of incredible years was more effective than child-centered mindfulness treatment on decreased externalizing symptoms of the students.