پديد آورندگان :
صفدري، رضا دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده پيراپزشكي - گروه مديريت اطلاعات سلامت، تهران، ايران , علامه، فرشاد دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده پزشكي - گروه داخلي، تهران، ايران , شعباني، فريبا دانشگاه علوم پزشكي تهران - دانشكده پيراپزشكي، تهران، ايران
كليدواژه :
عناصر داده اي , بيماري هاي سيستم صفراوي , خود مراقبتي , برنامه كاربردي تلفن همراه
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: عوامل خطر بسياري در ايجاد بيماري‌هاي سيستم صفراوي نقش دارند. ازاين‌رو، اين دسته از بيماري‌ها جزو بيماري‌هاي شايع محسوب مي‌گردند. مشاركت فعال بيمار در مديريت بيماري، بهبود خودمراقبتي و پيامدهاي باليني بسيار مهم است. برنامه كاربردي تلفن همراه داراي پتانسيل بالايي در پشتيباني از خودمديريتي بيماران است. به همين جهت اين مطالعه، با هدف شناسايي و تعيين عناصر داده‌اي براي ايجاد برنامه كاربردي خودمراقبتي بيماران صفراوي انجام شد.
روش بررسي: مطالعه‌ي توصيفي حاضر، در دو مرحله‌ي بررسي منابع و نيازسنجي عناصر داده‌اي انجام گرديد. در مرحله‌ي اول، جهت تعيين عناصر داده‌اي مورد نياز براي ايجاد برنامه كاربردي خودمراقبتي بيماران صفراوي از مقالات علمي موجود در پايگاه‌هاي اطلاعاتي استفاده شد و چك‌ليستي از عناصر داده‌اي تهيه شد. در مرحله‌ي دوم بر اساس چك‌ليست تهيه شده، پرسش‌نامه‌اي محقق‌ساخته ايجاد شد كه روايي صوري و محتوايي آن مورد تاييد تيم پژوهش و پايايي آن با ضريب آلفاي كرونباخ 87/2% محاسبه شد. پرسش‌نامه‌ي مذكور در اختيار پزشكان فوق‌تخصص گوارش مجتمع بيمارستاني امام خميني(ره) قرار گرفت و بدين‌ترتيب عناصر داده‌اي منتخب شناسايي گرديد.
يافته‌ها: عناصر داده‌اي اين برنامه در هفت بخش اطلاعات دموگرافيك، اطلاعات باليني، اطلاعات مربوط به بيماري‌هاي سيستم صفراوي، اطلاعات مربوط به سبك زندگي پس از جراحي بيماران صفراوي، يادآورها، مديريت بيماري و اطلاع‌رساني دسته‌بندي شدند. 60/5% پاسخ‌دهندگان پرسش‌نامه، به عناصر داده‌اي بخش اطلاعات دموگرافيك و اطلاعات باليني بيشترين ميزان اهميت را اختصاص دادند. 54/2% از آن‌ها، عناصر داده‌اي بخش آموزش بيماران را با اهميت بالايي برشمردند. 43/8% پاسخ‌دهندگان پرسش‌نامه، به عناصر داده‌اي بخش‌هاي مداخله‌اي برنامه، بيشترين ميزان اهميت را اختصاص دادند و تنها 4/2% از آن‌ها عناصر داده‌اي اين بخش را با كمترين ميزان اهميت در نظر گرفتند.
نتيجه‌گيري: بر مبناي عناصر داده‌اي تعيين شده، برنامه كاربردي خودمراقبتي طراحي و ايجاد شد و مي‌تواند به عنوان مكملي در جهت مراقبت تخصصي به بيماران صفراوي مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Many risk factors can cause biliary system diseases. Hence, this category of diseases is amongst the most common ones. Active patient cooperation is very important in disease management, self-care, and clinical outcomes improvement. A mobile phone application has a high potential in supporting the patients’ self-management. Therefore, this study was conducted to recognize and define data elements to develop a self-care application for biliary patients.
Materials and Methods: The current descriptive study was conducted in 2 stages, resource investigation, and data elements’ need assessment. In the first stage, scientific articles available in databases were used for defining required data elements to develop the application for biliary patients, and a checklist of data elements was prepared. In the second stage, a questionnaire was made based on the checklist. Content and face validity were accepted by the research team and the reliability was calculated 87.2%, using the Cronbach’s alpha test. The mentioned questionnaire was given to Gastroenterologists at Imam Khomeini Hospital complex, and the elected data elements were recognized.
Results: In this application, data elements were categorized into seven sections, including demographic and clinical information, data related to the biliary system diseases, postoperative lifestyle information of the biliary patients, reminders, disease management, and informing. Sixty point five percent of the responders gave the highest importance to data elements in the demographic and clinical data section. Data elements related to patients’ education were considered highly important by 54.2% of the responders. Forty three point eight percent gave the highest importance to data elements in interventional applications’ sections, and only 4.2% gave the least importance to this section.
Conclusion: Based on the identified data elements, a self-care application was designed and developed and can be used as a supplement to specialized care for biliary patients.
