پديد آورندگان :
ولي پور، محمد دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه روانشناسي، مشهد، ايران , شيدعنبراني، بهناز دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه روانشناسي، مشهد، ايران , داودي، فاطمه موسسه آموزش عالي حكمت رضوي - گروه روانشناسي، مشهد، ايران , آقامحمديان شعرباف، حميدرضا دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه روانشناسي، مشهد، ايران , گل، عليرضا دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه روانشناسي، مشهد، ايران
كليدواژه :
اختلالات شخصيت , صفات مرضي شخصيت , طرحوارههاي ناسازگار اوليه , طرحواره هاي هيجاني
چكيده فارسي :
به دليل شيوع بالاي اختلالات شخصيت و تغيير مدل طبقه‌بندي اختلالات شخصيت در DSM-5 هدف مطالعه حاضر تعيين نقش صفات مرضي شخصيت، طرحوارههاي ناسازگار اوليه و طرحوارههاي هيجاني در پيش‌بيني اختلالات شخصيت خوشه B است. اين پژوهش توصيفي و از نوع مطالعات همبستگي بود. نمونه آماري 359 نفر (230 نفر زن و 129 نفر مرد) بود كه به صورت در دسترس از بين افراد دامنه سني 18 تا 50 سال شهرستان مشهد انتخاب گرديد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تشخيصي شخصيت (PDQ-4)، پرسشنامه شخصيت براساس DSM-5 (PID-5)، پرسشنامه طرحوارههاي ناسازگار اوليه (YSQ) (يانگ، 1998) و مقياس طرحوارههاي هيجاني ليهي (LESS) بود. براي تحليل داده‌ها از آمار توصيفي، همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه به روش گام‌به‌گام استفاده شد. داده‌هاي به‌دست آمده به وسيله نرم‌افزار SPSS-25 تحليل گرديد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه متغيرهاي قابليت درك، مهارگسيختگي، اتفاق نظر، روان‌پريشي و خصومت مرضي به شكل معناداري داراي توان پيش‌بيني اختلال شخصيت ضداجتماعي هستند و متغيرهاي قابليت درك، مهارگسيختگي، كنترل، عاطفه منفي، سرزنش، دوام، ديدگاه ساده‌انگارانه به هيجان، نشخوار فكري و كرختي به شكل معناداري داراي توان پيش‌بيني اختلال شخصيت مرزي هستند و متغيرهاي خصومت مرضي، احساس گناه، محدوديت مختل، سرزنش، ارزش‌هاي برتر، روان‌پريشي و اتفاق نظر به شكل معناداري داراي توان پيش‌بيني اختلال شخصيت خودشيفته هستند و متغيرهاي اتفاق‌نظر، مهارگسيختگي، خصومت مرضي، گسستگي، عاطفه منفي، گوش‌به‌زنگي و ديگرجهت‌مندي به شكل معناداري داراي توان پيش‌بيني اختلال شخصيت نمايشي هستند. از يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان نتيجه گرفت كه صفات مرضي شخصيت، طرحوارههاي ناسازگار اوليه و طرحوارههاي هيجاني در پيش‌بيني اختلالات شخصيت خوشه B نقش معناداري را دارد.
چكيده لاتين :
Due to the high prevalence of personality disorders and the change of personality disorder classification model in DSM-5, the purpose of this study was to investigate the role of pathological (morbid) personality traits, early maladaptive schemas and emotional schemas in predicting B-Cluster personality disorders. This is a descriptive correlational study. The sample is 359 (230 females and 129 males) who were selected in access from the age range of 18-50 years in Mashhad. The research instruments were Personality Disorder Questionnaire (PDQ-4), DSM-5 Personality Questionnaire (PID-5), Early Maladaptive Schemas Questionnaire (YSQ) and Lay Emotional Schema Scale (LESS). Descriptive statistics, Pearson correlation and stepwise multiple regression analysis were used for data analysis. The findings of this study showed that the variables of comprehensibility, disinhibition, consensus, antagonism, impaired limits and psychoticism are significantly capable of predicting antisocial personality disorder and the variables of comprehensibility, control, disinhibition, negative affectivity, rumination, numbness, simplistic view of emotion, blame and duration have significant predictive power of borderline personality disorder and variables of antagonism, guilt, blame, psychoticism, higher values and consensus significantly predict the narcissist personality disorder and variables of consensus, disinhibition, antagonism, negative affectivity, other-directedness, over-vigilance and detachment significantly predict the histrionic personality disorder. It can be concluded that morbid personality traits, early maladaptive schemas, and emotional schemas play a significant role in predicting personality disorders of cluster “B”.
