بررسي و تحليل نقش جاذبه هاي مؤثر بر توسعه گردشگري‌ مطالعه موردي: مناطق ده گانه كلانشهر تبريز

Investigating and Analyzing the Role of Tourism Attractions Affecting on the Tourism Development of Tabriz Areas

شهرها به خاطر ريشه هاي تاريخي، امكانات تفريحي همواره جذابيت هاي زيادي براي گردشگران دارند. تنوع جاذبه ها، ضرورت بررسي نقش هريك از جاذبه هاي گردشگري را در توسعه گردشگري شهري دو چندان مي كند. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش مؤلفه هاي گردشگري كلانشهر تبريز در توسعه گردشگري آن صورت گرفته است. پژوهش از نوع كاربردي بوده كه به صورت توصيفي- تحليلي و استنباطي صورت گرفته است. جامعه آماري اين تحقيق را گردشگران وارد شده به كلان‌شهر تبريز تشكيل مي‌دهند (1500000نفر). با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي، 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گرديد. داده‌هاي مورد نياز به صورت پرسشنامه آماري و پرسشنامه دلفي گردآوري شد. متغييرهاي اين پژوهش، 51 متغيير مرتبط با جاذبه‌هاي گردشگري است. تجزيه‌و‌تحليل داده‌هاي پژوهش از آزمون‌هاي آماري تحليل عاملي، رگرسيون چند متغييره و آزمون همبستگي پيرسون و براي اولويت‌بندي معيارها و مناطق شهري از مدل ANP استفاده شد. نتايج تحليل عاملي منجر به كاهش 51 متغيير به 5 عامل (مراكز تاريخي- فرهنگي، غذا، سوغاتي و صنايع‌دستي، مراكز خريد، مراكز تفريحي و آموزشي، مراكز درماني و اشتغال) شد كه توانايي تبيين 08/95 درصد از تغييرات واريانس را دارند. نتايج پيرسون نشان داد كه متغييرهاي بازار تاريخي تبريز، كفش تبريز، خانه‌هاي تاريخي، فرش تبريز و موزه‌ها، همبستگي بيشتري با توسعه گردشگري دارند. نتايج يافته‌هاي رگرسيون ضمن اينكه مؤيد اثرگذاري متغييرهاي فرهنگي و تاريخي به عنوان جاذبه اصلي گردشگري شهر تبريز بوده، نشان داد كه 1/71 درصد از تغييرات واريانس توسط متغييرها قابل تبيين است. نتايج يافته‌هاي ANP نشان داد كه منطقه 8 كلان‌شهر‌ تبريز به دليل وجود عناصر تاريخي و محل عرضه فرش و سوغاتي تبريز نسبت به ساير مناطق، امتياز بيشتري دارد. با توجه به تفاوت ماهيت جاذبه‌هاي گردشگري در مناطق مختلف كلان‌شهر تبريز، پيشنهاد مي‌شود برنامه‌ريزي گردشگري در هر منطقه متناسب با پتانسيل‌هاي گردشگري آن منطقه ولي هم‌راستا با اهداف سند توسعه گردشگري اين شهر باشد.

Cities are attractive to tourists because of their historical roots, recreational facilities. The diversity of attractions doubles the importance of examining the role of each element of tourism in the development of urban tourism. This study aims to investigate the role of of the components of tourism in the metropolis of Tabriz in the development of tourism. The method of research is descriptive-analytical. The statistical population of this study is tourists from Tabriz metropolis (1500000 people). Using the random sampling method, 384 people have selected as the sample size. The required data has collected as a statistical questionnaire and a Delphi questionnaire. The variables of this study are 51 variables. Statistical analysis of factor analysis, multivariate regression, and Pearson correlation test has used, and the ANP model was used to prioritize the criteria and urban areas. The results of factor analysis led to a 51-variable reduction to 5 factors (Historical-cultural centers, food, souvenirs and handicrafts, shopping centers, recreation and education centers, treatment and employment) capable of explaining 95.8% of variance changes. The results of the Pearson correlation showed that the variables of Tabriz's historical bazaar, Tabriz's shoes, historic houses, Tabriz carpets, and museums are more correlated with tourism development. Also, the results of regression findings, while confirming the effectiveness of cultural and historical variables as the main element of tourism in Tabriz, showed that 71.1% of variance changes explained by variables. The results of the ANP model showed that Region 8 of Tabriz metropolis has more points than other regions due to the existence of historical elements and the place of offering carpets and souvenirs of Tabriz. Due to the difference in tourist attractions in different areas of the metropolis, it is recommended that tourism planning in each urban area be tailored to the tourism potentials of that area.