تأثير متغيرهاي نهادي بر فرار مغزها در كشورهاي در حال توسعه (مطالعه موردي كشورهاي منطقه منا (MENA))

The effect of institutional variables on brain drain in developing countries A case study of the countries of the MENA region

مقدمه: علي رغم اهميتي كه نيروي انساني متخصص در پيشرو بودن اقتصاد يك كشور دارد، آمار نشان دهنده خروج حجم وسيعي از انديشمندان حوزه هاي مختلف علوم مي­باشد كه به دلايلي اقامت در كشورهاي توسعه يافته را بر ماندن در كشور خود ترجيح مي­دهند. در واقع، فرار مغزها معرف جريان سرمايه انساني است كه در آن انتقال مهارت­ها صورت مي­گيرد. لذا در اين پژوهش به بررسي تأثير متغيرهاي نهادي بر فرار مغزها در كشورهاي در حال توسعه خواهيم پرداخت. روش: در اين پژوهش داده­هاي مهاجرت كشورهاي منطقه منا به عنوان كشورهاي مهاجرفرست و كشور آمريكا نيز به عنوان كشور مهاجرپذير طي سال­هاي 2018-2002 مورد استفاده قرار گرفته و آمار مهاجرت بر اساس مليت از بانك اطلاعات بين المللي مهاجرت (OECD .Stat) جمع­آوري گرديده است. نرم افزار مورد استفاده Eviews10 و روش اقتصادسنجي، روش گشتاورهاي تعميم يافته (GMM) مي­باشد. يافته ­ها: لگاريتم وقفه اول فرار مغزها (554837/0)، اثر بخشي دولت (015586/0) و آزادي بيان (012297/0) اثري مثبت بر فرار مغزها از كشورهاي در حال توسعه به ايالات متحده آمريكا داشته و حاكميت قانون (027964/0 -)، رشد اقتصادي (001738/0 -)، كنترل فساد (007549/0 -) و كيفيت قانون (004503/0 -) اثري منفي بر فرار مغزها و مهاجرت نخبگان داشته است. در تخمين مدل براي بررسي معتبر بودن ماتريس ابزارها از آزمون سارگان استفاده شده است. همچنين آزمون خودهمبستگي آرلانو-باند حاكي از تاييد پويايي مدل و عدم وجود خودهمبستگي مراتب بالاتر در جزء خطاي مدل دارد. بحث: با توجه به تاثير حاكميت قانون، كنترل فساد، رشد اقتصادي و كيفيت قوانين بر كاهش مهاجرت نخبگان، اصلاحات نهادي لازم براي بهبود تضمين حقوق مالكيت، الزام به قراردادها، امنيت اجتماعي، تضمين رقابت، ارتقاي شفافيت و تقويت كيفيت قوانين در حوزه فعاليت­هاي اقتصادي پيشنهاد مي­شود. بنابراين، كشورها بايد برنامه هايي جامع را جهت ايجاد محيطي پويا و فعال براي نيروي انساني تهيه و زمينه را به منظور ايجاد خلاقيت و نوآوري براي نخبگان فراهم كنند تا از خروج آنها از كشورشان جلوگيري شود.

Introduction: Despite the importance of specialized manpower in leading a country’s economy, statistics show the departure of a large number of thinkers in various fields of science who for some reason prefer to live in developed countries to stay in their own country. In fact, brain drain represents the flow of human capital in which skills are transferred. Therefore, in this study, we will examine the effect of institutional variables on brain drain in developing countries. Method: The immigration data of the countries of the MENA region are selected as immigrant send countries and the United States is selected as an immigrant country during the years 2002-2018 have been used and the migration statistics based on nationality from the International Migration Database Has been collected. The software used is Eviews10 and the econometric method is the Generalized Method of Moment. Findings: The logarithm of the first lag of brain drain, government effectiveness and freedom of expression had a positive effect on brain drain and the rule of law, Economic growth, corruption control and the quality of law have had a negative effect on brain drain and elite migration. Also, The Arelano-Band test confirms the absence of much higher autocorrelation in the model error component. Discussion: considering the impact of the rule of law, control of corruption, economic growth and the quality of laws on reducing elite immigration, the necessary institutional reforms to improve property rights, contractualization, social security and transparency in the field of economic activities is suggested.