شاخص هاي راي مطلوب در نظام قضائي ايران در پرتو موازين بين المللي حقوق بشري

characteristics of an ideal judicial award in Iranian legal system under international principles of human rights

زمينه وهدف: تحول رويكرد نظام حقوق بين الملل از دولت محور به انسان مدار موجب توجه روز افزون جامعه جهاني به موازين حقوق بشري گرديده است، اعتقاد بر اين است برخي از اين موازين در زمره قواعد آمره يا حقوق بين الملل عرفي بوده وفرا رضايتي مي باشند بنابراين لازم است كه حقوق داخلي كشورها، خود را با الزامات حاصل از اين نرمها منطبق نمايند، در فرايند نظارت بر عملكرد دولت توسط نهادهاي ناظر بين المللي ، يكي از سنجه هاي مهم در ارزيابي رفتار حقوق بشري دولت آراء دادگاهها مي باشد كه اگر با معيارهاي بين المللي حقوق بشر سازگاري نداشته باشند موجب مسئوليت بين المللي دولت مي شوند. روش تحقيق: پژوهش پيش روي با مفروض دانستن وجود دو رويكرد اقتدارگرا و حقوق بشر محور در ميان دادرسان بر آن است كه با يك روش تحليلي-توصيفي مولفه هاي يك راي مطلوب همسو با موازين حقوق بشري را تبيين نمايد يافته ها و نتايج: عليرغم جايگاه رفيع موازين حقوق بشري در نظام حقوق بين الملل و تهعد دولتها به رعايت آنها، اين هنجارها در فرايند رسيدگي به دعاوي، در دادگاههاي ملي مورد توجه قرار نمي گيرند و برنامه ريزي موثري براي ترويج اين رويكرد در قوه قضائيه وجود نداشته است، از آنجا كه از منظر نهادها و ناظران بين المللي حقوق بشري، آراء دادگاهها در ارزيابي نظام حقوقي كشور اهميت بسزائي دارند، در نتيجه، رويكرد فوق موجب مي گردد كه نظام قضايي كشور در نگاه اين ناظران جايگاه مناسبي نداشته و كشور را با چالشهايي مواجه نمايد، شاخص هاي ارايه شده در اين پژوهش موجب كاهش اين چالشها و همسويي رويكرد دادرسان با نظام بين المللي حقوق بشري مي گردد.

Background and purpose: The transformation of the international legal system from state-centered to humanist has led to the increasing attention of the international community to human rights principles, and it is believed that some of these principles are jus cogens or customary international law and are beyond satisfaction. Therefore, it is necessary for the domestic law of countries to comply with the requirements of these norms.In the process of observing the performance of the government by international observer bodies, one of the important criteria in assessing the human rights behavior of the government is the judgments of the courts that if they do not comply with international human rights principles, they will cause the government international responsibility. Method: The present study, assuming the existence of two authoritarian and human rights approaches among judges, intends to explain the characteristics of ideal judgement conform to human rights principles through an analytical-descriptive method. Findings: Despite the high status of human rights principles in the international legal system and government’s liability for observing them, these norms are not considered in national courts in the litigation process and there is no effective planning to promote this approach in the judiciary. Whereas from the perspective of international human rights bodies and observers, the judgments of the courts are very important in evaluating the country’s legal system, as a result, the above approach causes the country’s judicial system not to have a proper position in the viewpoint of these observers and to face challenges to the country. The characteristics presented in this study reduce these challenges and align the approach of judges with the international human rights system.