عنوان مقاله :
بررسي اثربخشي فرزندپروري ذهن‌آگاه در كاهش مشكلات برونيسازي كودكان پسر دبستاني و رفتارهاي فرزندپروري مادران آنها
عنوان به زبان ديگر :
Evaluating the effectiveness of mindful parenting on reducing the externalizing problems of male primary school students and their mothers' parenting behaviors
پديد آورندگان :
خزايي، فاطمه دانشگاه تربيت مدرس - دانشكدۀ علوم انساني، تهران، ايران. , شعيري، محمدرضا دانشگاه شاهد - دانشكدۀ علوم انساني - گروه روانشناسي، تهران، ايران , آزادفلاح، پرويز دانشگاه تربيّت مدرس - دانشكدۀ علوم انساني - گروه روانشناسي، تهران، ايران , جلالي، محمدرضا دانشگاه بين المللي امام خميني - دانشكدۀ علوم اجتماعي - گروه روانشناسي، قزوين، ايران
كليدواژه :
مشكلات برونيسازي , رفتارهاي فرزندپروري , فرزندپروري ذهن‌آگاه
چكيده فارسي :
مقدمه: مطالعه هاي پيشين نشان دادهاند عوامل خطر خانوادگي مثل فرزندپروري ضعيف، انضباط بيثبات، خشك، غيرمنعطف و سختگيرانه و استرس والدين خطر ايجاد مشكلات رفتاري و عاطفي را در كودكان افزايش ميدهند. فرزندپروري ذهن‌آگاه در پاسخ به كاستي‌ها و نقدهاي وارد به برنامه‌هاي فرزندپروري رفتاري بر پايۀ به كار گرفتن اصول ذهن‌آگاهي تدوين شده است كه به والدين اجازه مي‌دهد كودكان‌شان را بدون پيش‌داوري درك كنند و در فرزندپروري بيشتر پاسخگو و كمتر واكنشي باشند. از اين رو پژوهش حاضر با هدف تعيين تأثير مداخلۀ فرزندپروري ذهن‌آگاه بر مشكلات برونيسازي كودكان پسر دبستاني و رفتارهاي فرزندپروري مادران آنها در جامعۀ ايران طراحي شده است.
روش: پژوهش حاضر پيرو طرحي از نوع شبه آزمايشي با پيش آزمون، پس آزمون و گروه كنترل همراه با پيگيري است. برنامۀ آموزش فرزندپروري ذهن‌آگاه به عنوان متغير مستقل و مشكلات برونيسازي كودكان و رفتارهاي فرزندپروري مادران آنها، به عنوان متغيرهاي وابسته در نظر گرفته شدهاند. جامعۀ مورد مطالعه شامل مادران داراي كودكان پسر دبستاني دچار مشكلات برونيسازي در شهر كرج بود. نمونۀ پژوهش شامل 18 نفر از مادران كودكان دچار مشكلات برونيسازي است كه ملاكهاي ورود به پژوهش را داشته‌اند. نمونهگيري در دو مرحلۀ در دسترس و مبتني بر هدف انجام شد. از تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر (طرح آميخته) با استفاده از نرم افزار اس. پي. اس. اس. نسخه 20، جهت تحليل داده‌ها استفاده شده است.
نتايج: تحليل داده‌ها نشان داد كه گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل، پس از پايان جلسه‌هاي آموزش فرزندپروري ذهن‌آگاه، كاهش معناداري در نمرۀ كلي نشانه‌هاي برونيسازي نشان مي‌دهد. اثر مداخله پس از 2 ماه نيز به شكل معناداري حفظ شد. ديگر يافتۀ مطالعه نشان مي‌دهد گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل، پس از پايان جلسه‌هاي آموزش فرزندپروري ذهن‌آگاه، بهبود معناداري در رفتارهاي فرزندپروري و كاهش رفتارهاي منفي در تعامل با فرزندشان نشان دادند. اثر مداخله پس از 2 ماه نيز به شكل معناداري حفظ شد.
بحث و نتيجه‌گيري: نتايج از اثربخشي آموزش فرزندپروري ذهن‌آگاه در كاهش مشكلات برونيسازي و بهبود رفتارهاي فرزندپروريِ مادران داراي كودكان پسر دچار مشكلات برونيسازي حمايت مي‌كند. به اين ترتيب امكان به كارگيري اين روش در نمونه‌هاي ايراني وجود دارد.
چكيده لاتين :
Previous studies have shown that family risk factors such as poor parenting, unstable, strict, inflexible and harsh discipline, and parental stress increase the risk of developing any of behavioral and emotional problems in children. Mindful parenting is based on the principles of mindfulness that have been developed in response to the shortcomings and criticism of behavioral parenting programs. Mindful parenting allows parents to understand their children without prejudice and to help parents be more responsive and less reactive in parenting. Therefore, the present research aimed to determine the effectiveness of mindful parenting on reducing the externalizing problems of male primary school students and their mothers' parenting behaviors in Iranian society.
Method: This was quasi-experimental research with a pretest-posttest, follow-up and a control group design. The mindful parenting education program is considered as an independent variable and the externalizing problems of children and their mothers' parenting behaviors are considered as dependent variables. The research population included all mothers of male primary school students with externalizing problems in Karaj. The research sample consisted of 18 mothers of children with externalizing problems who met the inclusion criteria in research. Sampling was performed in two stages of available and purpose-based methods. The data were analyzed using repeated measures (mixed design) in SPSS software Version 20.
Results: Data analysis showed that there was a significant decrease in the overall score of externalizing symptoms in the experimental group compared with the control group after the end of mindful parenting education sessions. The effect of the intervention was significantly kept after 2 months. Another finding of the research showed that there was a significant improvement in parenting behaviors and a reduction in negative behaviors in interaction with their children in the experimental group compared with the control group after the end of mindful parenting education sessions. The effect of the intervention was significantly kept after 2 months.
Discussion and conclusion: The results of the research support the effectiveness of mindful parenting education in reducing externalizing problems and improving parenting behaviors of mothers of male children with externalizing problems. Therefore, it is possible to use this method in Iranian samples
عنوان نشريه :
روانشناسي باليني و شخصيت
