مطالعه ويژگي‌هاي روان‌سنجي آزمون آيين‌نامه راهنمايي و رانندگي با تأكيد بر شناسايي كنش افتراقي سؤالات با احتساب اثر حدس

Study of Psychometric Properties of Traffic Test with Emphasis on Identifying the Differential Item Functioning with Accounting Guessing Effect

زمينه و هدف: تسلط بر آزمون آيين ­نامه تأثير به­ سزايي در كاهش هزينه­ هاي ناشي از عدم رعايت مقررات رانندگي دارد. سوگيري آزمون آيين ­نامه، روايي، ارزيابي منصفانه و تصميم درست را به مخاطره مي‌اندازد؛ بنابراين هدف از اين تحقيق، مطالعه ويژگي‌هاي روان­سنجي به­ منظور اعتبارسنجي آزمون آيين ­نامه است. روش: تحقيق حاضر كاربردي، از نظر نوع كمّي و در زمره مطالعات موسوم به روان­سنجي قرار مي‌گيرد. جامعه تحقيق شامل شركت كنندگان در آزمون آيين‌نامه در سال 1399 بود كه تعداد 297 نفر به صورت تصادفي ساده انتخاب شدند. داده­ ها با نرم افزار R تحليل، پايايي (7/0= α) و روايي بر اساس تحليل‌هاي كنش افتراقي مورد تأييد قرار گرفت. يافته­ ها: يافته‌هاي تحقيق نشان داد آزمون آيين ­نامه، آزموني آسان است و مشاركت كنندگان اكثراً از حدس پاسخ صحيح استفاده مي كنند. ضرايب تميز تمام سؤالات مثبت و قابل قبول بود. آزمون ­هاي غير مبتني بر نظريه سؤال-پاسخ، به همگرايي رسيدند و به جز روش رگرسيون غيرخطي كه سؤال 11 و 16 را داراي سوگيري تشخيص داد، بقيه روش­ ها فقط سؤال 16 را سوگيرانه تشخيص دادند. آزمون­ هاي مبتني بر نظريه سؤال-پاسخ به همگرايي نرسيدند. نتايج: نتايج تحقيق نشان داد آزمون آيين­ نامه، روا و پاياست. بر اساس تحليل‌هاي كنش افتراقي، به­طور كلّي روايي ناشي از همگني اندازه­ گيري در گروه­ هاي مرجع و كانوني وجود دارد. همچنين روش رگرسيون غيرخطي جايگزين مفيدي براي روش ­هاي مبتني بر نظريه سؤال-پاسخ است و از قابليت‌هاي خوبي در آزمون ­هايي كه اثر حدس وجود دارد مي ­باشد.

Background and Objective: Being proficient in traffic test has a significant effect on reducing costs due to non-compliance with driving regulations. The traffic test biases put validity, fair evaluation, and correct decision in jeopardy. Therefore, the research objective is to study the psychometric features in order to validate the traffic test. Method: The present applied study is quantitative in terms of type and categorized as studies called "psychometrics". The research population included participants in the traffic test in 2020 that 297 people were selected by simple random. Data were analyzed by R software, and reliability (α=0.7) as well as validity were verified based on differential action analyses. Findings: The research findings showed that the traffic test is an easy test and participants mostly use guessing the correct answer. The discriminant coefficients of all questions were positive and acceptable. Non-based IRT tests converged, and with the exception of nonlinear regression method, which identified questions 11 and 16 as biased, other methods detected only question 16 as biased. Tests based on IRT failed to converge. Results: The results of the research showed that the traffic test is valid and reliable. Based on differential functioning analyses, there is generally validity due to homogeneity of measurement in reference and focal groups. Nonlinear regression method is also a useful alternative to methods based on IRT and is has good capabilities in tests where there is a guess effect.