سنجش ميزان آسيب پذيري سكونتگاه هاي روستايي در برابر زلزله (مورد مطالعه: دهستان پيان در شهرستان ايذه)

Assessment vulnerability of rural settlements to earthquake (Pian distric in Eeze county)

مخاطرات طبيعي همه ساله رو به افزايش است و نواحي شهري و روستايي به طور فزاينده­اي با اين مخاطرات روبه رو است. كشور ايران يكي از كشورهاي با قابليت بالاي بلاهاي طبيعي به شمار مي­رود كه تنوع بلاياي طبيعي در آن قابل توجه است. در اين بين، زلزله يكي از مهمترين مخاطرات طبيعي است كه در نواحي روستايي ايران تلفات و خسارات زيادي به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف برآورد ميزان آسيب پذيري روستاهاي دهستان پيان در شهرستان ايذه، به بررسي وضعيت سكونتگاه هاي روستايي آن پرداخته است. روش تحقيق توصيفي تحليلي بوده، و داده هاي مورد نياز با استفاده از مطالعات اسنادي و همچنين مطالعات ميداني فراهم شده است. جامعه آماري تحقيق روستاهاي دهستان پيان در شهرستان ايذه بوده كه از اين تعداد 6 روستا با موقعيت هاي متنوع دشتي، كوهپايه اي و كوهستاني به عنوان روستاهاي نمونه انتخاب شده است. با توجه به كثرت خانوارهاي ساكن در روستاهاي مورد مطالعه و همچنين پاندمي كوويد 19، از مجموع 1310 خانوار تعداد 150 خانوار نمونه براي پرسشگري تعيين شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه نخست از كل روستاهاي دهستان پيان42 روستا در پهنه ي كم خطر آسيب پذيري از زلزله قرار دارد و 20 روستا در پهنه ي باخطر متوسط و 33 روستا در پهنه ي با خطر بالاي برآورد و آسيب پذيري واحدهاي مسكوني در برابر زلزله قرار دارند. به علاوه در بين شاخص هاي مورد بررسي در روستاهاي هدف تحقيق، شاخص رعايت معيارهاي فني در ساخت سگونتگاه هاي روستايي و شاخص نوع مصالح به كار گرفته شده در واحد مسكوني به ترتيب بيشترين ميزان آسيب پذيري در روستاهاي نمونه را داشته است. در نهايت نيز روستاهاي دهنو با 81 خانوار و روستاي تاكوتر با 75 خانوار از آسيب پذيري بيشتري نسبت به ديگر روستاهاي مورد مطالعه در مقابل زلزله برخوردار بوده است.

Disasters and natural hazards is increasing every year, and urban – rural area face to this desasters. Iran is a country with many disasters, and have all kinds of desasters every year. Earthquake is one of the most important disaster in Iran, and have high casualties and damage in rural area. This research has estimated the vulnerability of villages in Eizeh county against earthquake. The method ia descriptive-analytical and data were provided using document review and field study. The ststistucal society of the study includes villages in Pian district(95 villages) in Eiza county and 6 villages were identified for the sample, with 1310 househlds and 150 questionnaires were completed in sample vellages. The resulte showed, first, there ara 42 villages in the low-risk earthquake zone, 20 villages in the medium- risk and 33 villages at high-risk. Second, two indicators are important in rural settlements in the earthquake contains: observance of technical criteria for housing construction and quality of residential materials. Eventually, Dehnow and Takoter villages have the highest vulnerability in earthquake.