ارائه مدل تبيين تاثير مديريت دانش بر ناب سازي خدمات مبتني بر سطح بلوغ مديريت دانش سازماني: موردكاوي دانشگاه‌ پيام نور

Presenting a model for explaining the impact of knowledge management on the lean of services based on the maturity level of organizational KM: A case study of Payam Noor University

رويكرد ناب به دنبال حذف فعاليت‌هاي بدون ارزش افزوده و مديريت دانش به دنبال ايجاد و به‌كارگيري دانش قابل استفاده و قابل دسترس براي ايجاد ارزش مي‌باشد. لذا پيش‌بيني مي‌شود كه مديريت دانش در ناب سازي يك سازمان تاثير بسزايي را داشته باشد. از سوي ديگر علي‌رغم اينكه بخش خدمات به يك منبع اصلي در اقتصاد كشورها تبديل شده است لكن تحقيقات در زمينه پياده‌سازي رويكرد ناب در اين بخش اندك است. لذا هدف اين پژوهش بررسي اثر مديريت دانش بر ناب سازي خدمات مي‌باشد. براي اين منظور، ابتدا با استفاده از نظريه داده بنياد ابعاد خدمت ناب استخراج گرديد. در ادامه پرسشنامه‌اي براي سنجش سطح بلوغ مديريت دانش سازمان‌ها طراحي گرديد. سپس، مدلسازي معادلات ساختاري براي نشان دادن تاثير مديريت دانش بر ناب‌ سازي خدمات در دانشگاه‌هاي پيام نور با استفاده از نرم افزار Smart PLS 2 اجرا شد. جامعه آماري در اين مطالعه تمامي كارمندان، اساتيد، مديران و معاونين دانشگاه‌هاي پيام نور مي‌باشد. با روش نمونه گيري تصادفي ساده تعداد 200 عدد پرسشنامه در جامعه آماري توزيع شد كه 157 تاي آنها تكميل شده، تجزيه و تحليل شد. پس از اطمينان يافتن از برازش قابل قبول الگوهاي اندازه‌گيري و ساختاري پژوهش، نتايج حاكي از آن است كه مديريت دانش، در بهبود ناب سازي خدمات در دانشگاه‌ پيام نور، نقش مهمي را ايفا مي‌كند. در زمينه مديريت دانش عواملي چون رهبري مديريت دانش، فرآيندهاي سازمان، افراد و نتايج مديريت دانش بيشترين تاثير گذاري را بر روي ناب سازي خدمات در دانشگاه پيام نور دارند. لذا مديران دانشگاه‌ پيام نور مي‌توانند با تمركز بر روي عوامل مذكور منجر به بهبود سطح بلوغ مديريت دانش سازمان و به دنبال آن منجر به بهبود وضعيت ناب در سازمانشان شوند. با به كارگيري اين الگو، مديران سازمان‌هاي خدماتي علي الخصوص مديران دانشگاه‌ها مي‌توانند از طريق پيوند مديريت دانش و ناب بستر مناسبي را جهت كاربرد آنها در مديريت اين سازمان‌ها فراهم سازند.

The lean approach seeks to eliminate non-value-added activities and knowledge management to create and apply useable and accessible knowledge for value creation. Therefore, knowledge management is predicted to have a significant impact on the leanness of an organization. On the other hand, despite the fact that the service sector has become a major resource in the economies of the countries, there is little research on how to implement a lean approach in this sector. The purpose of this study was to investigate the effect of knowledge management on lean service. For this purpose, the dimensions of lean service were first extracted using the grounded theory. In the following, a questionnaire was designed to measure the maturity level of organizations’ knowledge management. Then, structural equation modeling was performed to illustrate the impact of knowledge management on lean service of Payam Noor Universities by using Smart PLS 2 software. The statistical population of this study is all employees, professors, managers and assistants of Payam Noor Universities. Using sample random sampling, 200 questionnaires were distributed to the statistical population, 157 of which were completed and analyzed. After making sure that the measurement and structural models of the research are acceptable, the results suggest that KM plays an important role in improving the lean of Payam Noor Universities. In the field of knowledge management, factors such as knowledge management leadership, organization’s processes, people and knowledge managements’ outcomes have greatest impact on lean service at Payam Noor University. Therefore, managers of Payam Noor University can improve the maturity level of the knowledge management of the organization and then improve the lean status of their organization by focusing on these factors. By applying this model, service managers, especially university managers, can provide an appropriate platform for their use in managing these organizations through the link between knowledge management and lean.