بررسي خوانش پست‌مدرنيسم از تحولات دانش با تأكيد بر ديدگاه ليوتار و الزامات آن براي عناصر برنامۀ درسي

Review on Postmodernist reading of knowledge developments with emphasis on Lyotard's view and its requirements for curriculum elements

مقاله حاضر با هدف پاسخ به اين سؤال كه نگرش نسبت به دانش چه الزاماتي را براي عناصر برنامۀ درسي به دنبال خواهد داشت؟ به بررسي تحولات علم از ديدگاه پست‌مدرنيسم با تأكيد بر ديدگاه ليوتار پرداخته است. روش: اين مطالعه از نوع گفتمان انتقادي، رويكرد كيفي است كه با روش مرور نظام‌مند صورت پذيرفت. جامعۀ آماري تمام مقالات مربوط به پست‌مدرنيسم و برنامۀ درسي بود كه با نمونه‌گيري هدفمند و با كلمات كليدي فارسي و انگليسي از سال 1383 تا1397 انتخاب شد. يافته‌ها نشان داده‌اند كه به گمان ليوتار، دانش علمي، داعيۀ آزادي، رهايي و پيشرفت را داشت؛ اما در عمل با بسط فناورانه، از آرمان‌هاي فوق فاصله گرفت و با تقليل وجوه متفاوت آن به وجه كمّي، وجه ادبي و زيبايي‌شناسانۀ آن مورد غفلت قرار گرفت. الزامات اين نگاه به دانش براي عناصر برنامۀ درسي، به نتايجي از قبيل توجه به آموزش ‌و پرورش انتقادي و ترديد در پذيرش محتواي آموزشي به ‌عنوان غير تاريخي، خنثي، جدا از ارزش و قدرت، توجه به تكثر و عدم تمركز در آموزش ‌و پرورش و نگاه به برنامۀ درسي به ‌عنوان قراردادي بين بازيگران آموزشي و مقابله با بازاري شدن دانش رسيد.

The present article aims to answer the question of what the attitude towards knowledge will entail for the elements of the curriculum and examines the evolution of science from the perspective of postmodernism with emphasis on Lyotard's perspective. Method: This study is a critical discourse, a qualitative approach that was done with a systematic review method. The statistical population was all writings and articles related to postmodernism and curriculum that were selected with a purposeful Gabri sample and with Persian and English keywords from 2004 to 2018. Findings: It has been shown that according to Lyotard, he had scientific knowledge, claim to freedom, liberation and progress; In practice, however, with technological development, it distanced itself from the above ideals and neglected its literary and aesthetic aspects by reducing its various aspects to a small extent. The requirements of this view of knowledge for curriculum elements, resulting in results such as: attention to critical education and doubt in accepting educational content as non-historical, neutral, separate from value and power, attention to plurality and lack of focus in education and looking at the program A lesson is a contract between educational actors and countering the commercialization of knowledge.