كليدواژه :
علت , دليل , قاعده , معنا , تفهم , تبيين
چكيده فارسي :
انونمداري يا قاعده مداري[1] جهان اجتماعي و اتخاذ موضع مستدل درباره سهم هريك، يكي از مسائل بنيادين فلسفه علوم اجتماعي است. رويكرد قانونمدار با مرجعيت الگويي علوم طبيعي و تلقي جهان انساني به‌عنوان بخشي از قلمرو جهان طبيعي با ويژگيهايي متمايز، هدف علم اجتماعي را تبيين روابط علّي و معلولي ميان كنشها/پديدههاي اجتماعي و كشف قانون به شيوهاي قياسي ميداند؛ درحالي‌كه رويكرد قاعدهمدار، با اعتقاد به نيتمندي، معناداري، هنجارمندي، زمينه مندي و غايت مندي كنش هاي انساني، هدف علم اجتماعي را فهم تفسيري (همدلانه يا هرمنوتيكي) يا تفهم پديده هاي انساني و شناخت و استنباط دلايل كنشگران ميداند. جمعي نيز به صورت تلفيقي، هدف اين علوم را توأمان، تفهم وتبيين يا تفهم تبييني انگاشته اند؛ عدهاي نيز با خوانش علّي از دلايل، و نقش علّي آنها در كنش، موضع علت گرايانه را هرچند با تفسيري متفاوت، تقويت كرده اند.
نوشتار حاضر درصدد است تا اين منازعه عميق و تعيين كننده را همراه با مباني و مفروضات و آثار و نتايج مفهومي و روشي مترتب بر هريك از مواضع مرجح را مورد بحث و بررسي قرار دهد. روش اين مطالعه در مقام گردآوري، اسنادي و در مقام تحليل و ارزيابي، مفهوم كاوي و اعتبارسنجي مؤيدات اثباتي و تأييدي هريك از رويكردهاي يادشده است.
چكيده لاتين :
The rule of law of the social world and the taking of a reasoned position on the contribution of each is one of the fundamental issues of the philosophy of social sciences. The law-based approach with the model authority of the natural sciences and the perception of the human world as part of the realm of the natural world with distinctive features, the purpose of social science to explain the causal relationships between social actions / phenomena and the discovery of law in a way Knows deductive; While the rule-based approach, believing in the intentionality, meaningfulness, normativeness, contextuality and purposefulness of human actions, the goal of social science is interpretive understanding (empathetic or hermeneutic) or understanding of human phenomena and cognition and Inference knows the reasons of the actors. Collectively, they have considered the purpose of these sciences as combination, understanding and explanation or explanatory understanding; Others have reinforced the causal position, albeit with a different interpretation, by reading it causally, and their causal role in action.
The present article seeks to discuss this deep and decisive conflict along with the principles, assumptions, effects, and conceptual results and methods of each of the preferred positions. The method of this study is as a collection, documentation and as an analysis and evaluation, the concept of mining and validation of the affirmative and affirmative evidence of each of the mentioned approaches
