تحليل فرايند دگرديسي عبور معنا از روايت‌هاي تعليمي به عرفاني

تعمق در آثار و مضامين منظوم در ژانر عرفاني نشان  مي ­دهد كه شاعران به قصد ايجاد و انتقال پيام جديد با تمسك به تشابهات بينامتني، ساختار پيرنگ روايات پيشين را تغيير داده‌اند. بررسي طيف گسترده‌اي از حكايت‌هاي پايه در اين ژانر نشان‌دهندۀ اين واقعيت است كه شاعران با ايجاد تغيير در پيرنگ روايات به دنبال ايجاد دلالت‌هاي معنايياخلاقي، تم‌ها و فضاي عرفاني بوده‌اند. بنابراين هدف پژوهش حاضر كه به شيوۀ توصيفي تحليلي و با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي فراهم آمده، بررسي موقعيت روايي، پيرنگ و بينامتنيت در چند حكايت‌ منظوم پايه در ژانر عرفاني و خلق ساختار، بن‌مايه‌ها و معاني تعليمي جديد در حكايت‌هاي پيرو در اين ژانر است. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه خالقان روايات پيرو (جديد) در ژانر عرفاني به انگيزۀ تغيير معنا، تغييراتي در پيرنگ روايت پيرو ايجاد كرده‌اند و اين تغيير به سه روشِ «بسط يا تقليل پيرنگ»، «افزودن يا كاستن اپيزود به روايت» و«افزودن معناي عرفاني به عمل كنشگران با شگرد پايان باز» بروز كرده است.