شناسايي و اولويت‌بندي ذي‌نفعان كتابخانه‌هاي عمومي ايران با استفاده از ماتريس علاقه/قدرت

هدف: ذي‌نفعان سازمان به‌ عنوان كساني كه بر آن اثر مي‌گذارند و از آن اثر مي‌پذيرند نقش مهمي در خط‌مشي‌گذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي سازمان دارند. با وجود اين، همه ذي‌نفعان به ‌لحاظ علاقه و قدرتي كه در ارتباط با سازمان دارند در يك سطح نيستند و لازم است آن‌ها را با توجه به اين دو عامل دسته‌بندي كرد و اولويت سازمان در تعامل با آن‌ها را مشخص نمود. هدف اين پژوهش شناسايي و اولويت‌بندي ذي‌نفعان كتابخانه‌هاي عمومي ايران و تعيين نوع تعامل متناسب با آن‌هاست.روش: اين پژوهش به ‌لحاظ هدف كاربردي و به‌ لحاظ رويكرد كمي و اكتشافي است. از دو روش اسنادي و پيمايشي براي انجام پژوهش استفاده شده است. جامعه پژوهش، خبرگان حوزه كتابخانه عمومي بودند كه از ميان 50 خبره شناسايي‌شده، 41 نفر پرسش‌نامه ميزان علاقه/قدرت ذي‌نفعان كتابخانه‌هاي عمومي را تكميل كردند. پايايي اين ابزار توسط آزمون آلفاي كرونباخ به ميزان 926/0 به تأييد رسيد. پس از گردآوري پرسش‌نامه‌‌ها، يافته‌ها با استفاده از آمار توصيفي تحليل شدند و در نهايت نتيجه‌گيري به عمل آمد.يافته‌ها: از ميان 24 ذي‌نفع شناسايي‌شده، هيئت ‌امناي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي، مديران ستادي و استاني، كتابداران، كارشناسان ستادي، خيرين و انجمن‌هاي كتابخانه‌هاي عمومي به‌ عنوان ذي‌نفعان كليدي داراي بيشترين قدرت و علاقه تعيين شدند. اعضاء، ساكنان محدوده خدمت، انجمن‌هاي علمي و فروشندگان تجهيزات كتابخانه‌اي به ‌عنوان ذي‌نفعاني داراي علاقه زياد و قدرت كم تعيين شدند. دولت و دستگاه قانون‌گذار، شهرداري‌ها، رسانه‌هاي عمومي و فضاي مجازي به‌ عنوان ذي‌نفعاني كه داراي بيشترين قدرت و علاقه كمتر هستند شناسايي شدند. بقيه ذي‌نفعان نيز در دسته چهارم كه از قدرت و علاقه كمتري برخوردارند جاي‌ گرفتند.نتيجه‌گيري: نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور به‌ عنوان متولي كتابخانه‌هاي عمومي در ايران، مي‌تواند متناسب با جايگاه گروه‌هاي ذي‌نفع در ماتريس علاقه/قدرت، به تعامل با هر يك از آن‌ها بپردازد، بدين ترتيب كه گروه اول را در تصميم‌گيري‌ها مشاركت دهد، به گروه دوم اطلاع‌رساني‌ كند، گروه سوم را راضي نگه دارد و براي ذي‌نفعان گروه چهارم كمترين تلاش را صرف كند.