تحليل مميزي اخلاقي، سياسي و فرهنگي- اجتماعي آثار سينمايي در حقوق موضوعه و رويه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي

مواجهه دولت‏ با مقوله سينما بايد به صورت پسيني باشد. روشي آزادي محور كه تنها پس از عرضه اثر سينمايي و صرفا در صورت وقوع جرم يا تخلف، مجوز برخورد دارد. اما در ايران، از زمان پيروزي انقلاب نيز، ورود پيشيني يا مميزي(سانسور)آثار سينمايي برقرار است كه طي پژوهش حاضر، اقسام آن در حقوق موضوعه نقد شد. در اين مقاله، سه قسم عمده مميزي«اخلاقي، سياسي و فرهنگي ـ اجتماعي» در قوانين، مصوبات هيات وزيران و شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مورد شناسايي و تحليل قرار گرفت. در رويه عملي وزارت فرهنگ نيز، موردكاوي شد و مصاديق اين عناوين از فيلم هاي مبتلا به مميزي، استخراج گرديد. نتيجه پژوهش نشان از تنوع و تعدد موارد مميزي در ضوابط دارد كه سواي محل نقد بودن، در ورطه عمل، فراتر و فربه تر از نص قوانين و مقررات شده و نهايتا منوي مميزي در ايران را بسيار« باز» نموده است. چنانكه موضوعاتي مثل « خشونت و فرار از اجراي عدالت» در سبد مميزي اخلاقي؛ «انتقاد از مراجع امنيتي و انتظامي و سياست‎هاي دولت» در فهرست مميزي سياسي؛ و« ارائه تصويري نامناسب از فرهنگ و تمدن ايراني، اجتماعي و تلخ بودن، نگاه منتقدانه به فرهنگ قشر ضعيف و حتي وازكتومي» در سياهه مميزي فرهنگي اجتماعي قرار گرفته است. عناويني كه در فيلم هايي مانند«خانه پدري»،«گناهكاران»،«به رنگ ارغوان»،«عصباني نيستم»، «حاجي واشنگتن»، «بانو» و «آتشكار» قابل ذكرند.