زبان زنانه در رمان طيور أيلول اميلي نصرالله براساس نظريه ليكاف

توجه به تفاوت‏هاي زنان و مردان از اواخر دهۀ شصت ميلادي بر اثر تغييرات عميق اجتماعي و رواج جنبش‏هاي فمينسيتي شكل گرفت و مفهوم زبان و جنسيت به يكي از مفاهيم رايج پژوهشگران در حيطۀ جامعه‌شناسي زبان تبديل شد. يكي از نظريه‏هاي نوين در حوزۀ زبان و جنسيت نظريۀ رابين ليكاف (1975)، جامعه‌شناس معروف است. از نظر وي، ميان جايگاه زنان در جامعه و كاربرد زبان نزد اين جنس ارتباط وجود دارد و نابرابري در منزلت اجتماعي مردان و زنان به نابرابري زبان سرايت كرده و باعث تفاوت سبك زنان و مردان در سخن گفتن شده است. اين مقاله قصد دارد با روش توصيفي ـ تحليلي و آماري و براساس مطالعات زبان‌شناسي اجتماعي به‌ويژه نظريۀ ليكاف و متغيرهاي آن، به كاركرد زبان و ويژگي‏هاي زباني شخصيت‏هاي زن در رمان طيور أيلول نوشتۀ اميلي نصرالله، نويسندۀ معاصر لبناني، بپردازد تا ميزان مطابقت زبان شخصيت‌هاي زن و مرد با مؤلفه‏هاي ليكاف را مشخص نمايد. داده‏هاي پژوهش نشان مي‌دهد اميلي نصرالله با استفاده از واژگان زنانه، تشديدكننده‏ها، ترديدنماها، رنگ‏واژه‏ها، سوگندواژه‌ها و واژگان احساسي در حوزۀ واژگاني، و كاربرد جملات نيمه‌تمام، جملات پرسشي بيشتر به شكل حديث‌نفس و جملات امري و تعجبي در حوزۀ نحوي، توانسته سبك نوشتار زنانۀ خود را حفظ كند و در ايجاد زباني متناسب با جنسيت شخصيت‌ها تا حد زيادي موفق عمل نمايد. گم‌گشتگي هويتي زنان اين داستان باعث ايجاد ضعف زباني در آن‌ها شده و ناسازگاري برخي متغيرها با نظريۀ ليكاف به‌دليل بي‌سوادي و يا نقش خود زنان در بازتوليد اعتقادات خرافي بوده است.